مدلول قرآن در فرايند عرضه حديث؛ بر پايه كاربرد معيار عرضه توسط معصومان(عليهم‌السلام)

جعل حديث، خطا و اشتباه برخي راويان در سماع، فهم و يا نقل حديث، حكايت از ضرورت نقد روايات جهت اطمينان از درستي يا نادرستي آن‌ها دارد. براي مقابله با اين آسيب‌ها، پربسامدترين توصيه معصومان، نقد محتوايي با محوريت عرضه حديث بر قرآن است. با اين حال، علي‌رغم كاوش درباره چيستي و اعتبار روايات عرض، تا كنون پيرامون مدلول قرآن در فرايند عرضه بر پايه موارد كاربرد اين معيار توسط ائمه و با محوريت نگاه حديثي، مطالعه‌اي صورت نگرفته است. اين جستار با روش توصيفي تحليلي و با هدف واكاوي اين موضوع، به تحليل متن روايات عرض و نمونه روايات عرضه‌شده بر قرآن توسط امامان پرداخته است. بر اساس نمونه‌هاي روايي عرضه، گستره مدلول قرآن در فرايند عرضه، الگويي مركب از حداقل يكي از نص، ظاهر، اصول، گفتمان و مدلول تأويلي باطني قرآن (به شرط عدم مخالفت با ساير مدلول‌ها) است. اصول قرآني در اين تحقيق، گزاره‌ها و مؤلفه‌هاي ثابت و پذيرفته‌شده قرآني است كه يك يا چند آيه قرآن به آن صراحت دارد و مراد از گفتمان قرآن، مجموعه‌اي از آموزه‌هاي نهادينه‌شدۀ قرآن در موضوعات مختلف است كه شايد به صورت جداگانه، مفهوم مدّنظر را نتوان از آن‌ها برداشت نمود؛ ولي در كنار يكديگر، مفهوم خاصي را به خواننده منتقل مي‌كند.