تأثير نوسانات نرخ ارز و قيمت نفت بر تراز تجاري بخش كشاورزي ايران: رويكرد منحني J

نرخ ارز و قيمت نفت ازجمله متغيرهاي مهم هر كشور، براي تجارت خارجي آن محسوب مي شود. هر گونه تغييري در اين متغيرها مناسبات اقتصادي و تجاري كشورها را دستخوش تغيير مي كند. هدف مطالعه ي حاضر بررسي تأثير نوسانات نرخ ارز و قيمت نفت بر تراز تجاري بخش كشاورزي ايران با 8 كشور عمده شريك تجاري خود و سنجش وجود منحني J در اين كشورها بين سال هاي 2017-1998 مي باشد. بدين منظور، از دو الگوي ARDL خطي و غيرخطي استفاده گرديد. يافته هاي مطالعه مويد آن است كه مدل الگوي ARDL غيرخطي نتايج بهتري را ارايه مي‌نمايد. نتايج بيانگر آن است كه يك رابطه بلندمدت بين متغيرها وجود دارد. در بلندمدت در كشورهاي عراق، چين، كره جنوبي و هند نوسانات افزايشي (كاهشي) نرخ ارز دوجانبه تاثير مثبت (منفي) بر تراز تجاري ايران با اين كشورها داشته است. در حالي‌كه در كشورهاي، تركيه، امارات، آلمان و افغانستان نوسانات افزايشي نرخ ارز تاثير منفي بر تراز تجاري داشتند كه اين امر ممكن است به دليل مناسبات سياسي و اقتصادي اين كشورها در تجارت با ايران باشد. براساس يافته هاي مطالعه، وجود منحني J در كشورهاي هند و چين به اثبات رسيده است. همچنين نوسانات قيمت نفت در بلندمدت، در كشورهاي تركيه، افغانستان، آلمان و هند، اثري مثبت و معني دار داشته و با افزايش نوسانات قيمت نفت تراز تجاري محصولات كشاورزي ايران با اين كشورها بهبود يافته است. در مقابل در كشورهاي عراق، امارات متحده، چين و كره با افزايش نوسانات قيمت نفت تراز تجاري بخش كشاورزي بدتر شده است.