بررسي تأثير بهسازهاي زئوليت، پليمر سوپرجاذب و مقادير مختلف آبياري بر عملكرد كنجد

به منظور بررسي تأثيرمواد اصلاح كننده خاك، زئوليت و پليمر سوپرجاذب، بر عملكرد كمي و كيفي گياه كنجد در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 97-1396 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي شهر بيرجند انجام گرفت. تيمارها شامل آبياري در دو سطح 50% و 100% نياز آبي و بهسازها در شش سطح  Z0، Z1، Z2، Z3، Z4و Z5(شاهد=Z0، پليمرسوپرجاذب (125 كيلوگرم در هكتار) =Z1، 11.2 تن بر هكتار زئوليتZ2=و6.2 تن بر هكتار زئوليتZ3=، زئوليت 11.2 تن بر هكتار زئوليت + 125 كيلوگرم در هكتار پليمرسوپرجاذب =Z4، 6.2 تن بر هكتار زئوليت + 125 كيلوگرم در هكتار پليمرسوپرجاذب =Z5) [H1] بود. در اين پژوهش، وزن هزار دانه، درصد روغن خام دانه، پروتئين خام دانه، ارتفاع بوته، عملكرد دانه، شاخص برداشت و كارايي مصرف آب مورد بررسي قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان داد كه وزن هزار دانه، درصد روغن، پروتئين دانه، ارتفاع بوته و عملكرد دانه كنجد در سطح احتمال 1% تحت تاثير سطوح مختلف آبياري و ماده بهساز قرار گرفته بود. همچنين سطوح مختلف مواد بهساز بر شاخص برداشت و كارايي مصرف آب در سطح احتمال 1% تأثير گذاشت. نيز، درصد روغن، عملكرد دانه و شاخص برداشت تحت تأثير اثر متقابل دوگانه سطوح آبياري و ماده بهساز در سطح احتمال 1% قرار گرفت. بيشترين وزن هزار دانه، درصد روغن خام دانه، پروتئين خام دانه، ارتفاع بوته، عملكرد دانه، شاخص برداشت و كارايي مصرف آب در تيمارZ4مشاهده شد. بر اساس نتايج، با تغيير سطح آبياري از 100% به 50% عملكرد گياه با كاهش معني داري همراه بود. بيشترين مقدار وزن هزار دانه كنجد در اثر سطوح مختلف بهساز معادل 4.12 گرم در تيمار Z4 و كمترين مقدار معادل 2.89 گرم در تيمار  Z0مشاهده شد. همچنين، بيشترين مقدار روغن خام دانه در تأثير آبياري و سطوح مختلف بهساز برابر 56.6% و كمترين مقدار برابر 40.3% بود. بيشترين و كمترين مقدار پروتئين خام دانه در تأثير سطوح مختلف بهساز به ترتيب معادل 15.2% و 13.1% بود.. نتايج نشان داد كه اعمال تنش خشكي بر رشد گياه اثر منفي دارد اما استفاده از زئوليت و پليمر سوپرجاذب تا حدي اين اثر را جبران مي كند.