تعيين عوامل موثر بر عودهاي مكرر با مدل‌بندي توأم عود و مرگ در بيماران مبتلا به سرطان پستان

زمينه و هدف: امروزه سرطان‌ها يكي از مهم‌ترين مشكلات پزشكي انسان‌ها به شمار مي‌روند. سرطان پستان نيز به‌عنوان شايع‌ترين سرطان زنان كه شيوع آن در قرن اخير در تمام جهان رو به افزايش بوده، موردتوجه قرارگرفته است، افراد مي‌توانند پيشامدهاي بازگشتي را تجربه كنند كه گاهي اوقات با يك پيشامد پاياني همراه مي‌شوند. در اين مطالعه با استفاده از يك مدل شكنندگي سعي شده تا به‌طور توأم، عودهاي مكرر به همراه رخداد نهايي مرگ بيماران مبتلا به سرطان پستان مدل بندي شود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه بقاي گذشته‌نگر، تعداد 342 بيمار مبتلا به سرطان پستان ثبت‌شده در مركز تحقيقات سرطان بيمارستان شهداي تجريش، بررسي شدند. در اين مطالعه از مدل ليو براي مدل‌بندي توأم پيشامدهاي بازگشتي و پيشامد پاياني استفاده شد كه در آن از يك شكنندگي مشترك داراي توزيع گاما به‌كار رفت. برآورد پارامترها به شيوه درست‌نمايي ماكزيمم تاوانيده انجام و از پكيج frailtypack موجود در نرم‌افزار R نسخه 3.4.1 براي اجراي مدل و تحليل داده‌ها استفاده و سطح معناداري 5درصد در نظر گرفته شد. يافته‌ها: در اين مطالعه هم‌گروهي تعداد 342 زن مبتلا به سرطان پستان بررسي شدند. تحليل يك متغيره و چند متغيره براي اين بيماران انجام شد. از اين تعداد، براي 78 بيمار (22.8) درصد پيشامد عود رخ‌داده بود و 225 بيمار 74.6 درصد سانسور شده بودند. نتايج به‌دست‌آمده از مدل شكنندگي توأم نشان مي‌دهد كه خطر نسبي عود در بيماران داراي سابقه فاميلي درجه‌يك در مقايسه با ساير افراد 36درصد بيشتر بوده است (0.05 P) همچنين خطر نسبي عود در بيماران با مرحله 3 بيماري 19درصد بيشتر نسبت به ساير مراحل و همين‌طور خطر نسبي عود در بيماران در بيماراني كه شيمي‌درماني انجام داده‌اند، 2.5 برابر بيشتر از بيماران بدون سابقه شيمي‌درماني به دست آمد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد كه بررسي اثر عوامل مؤثر بر رخداد مرگ و عودهاي مكرر با در نظر گرفتن عوامل نامعلوم باقابليت مدل‌بندي هم‌زمان پيشامدها سبب مي‌شود سير طبيعي بيماري بهتر توصيف شود و اطلاعات دقيق‌تري در اختيار محققان قرار گيرد.