بررسي زمين ساخت فعال با استفاده از شاخص‌هاي مورفومتريك در جنوب حوزه آبخيز دشت بيرجند

An assessment of active tectonic by morphometric factors in watershed south of Birjand plain

تغييرات ريخت شناسي بيان كننده ارتباط بين زمين ساختي و زمين ساخت است. دشت بيرجند در شرق ايران قرار دارد. هدف از پژوهش حاضر، شناخت پارامترهاي فيزيكي منطقه مطالعاتي و همچنين عملكرد اين پارامترها بر تغييراتي كه در سطح زمين به وقوع مي­پيوندند، است. كه بدين جهت از داده­هاي ميداني و نقشه­هاي توپوگرافي استفاده گرديده است و نتايج زير حاصل شده است؛ ميزان AF از 11/28 (جنوب غربي) تا61/0(جنوب غربي) متغير است. دامنه تغييرات T از 72/0 (جنوب غربي) تا 23/0 (جنوب غربي) است. بيشترين مقدار Smf 91/1(جنوب شرقي)،كمترين 02/1(جنوب غربي) حوزه است. محاسبه شاخص VF بالاآمدگي اندك نوزمينساختي را نشان داد.كمترين مقدار شاخصS 05/1(غرب) و بيشترين مقدار 16/1(غرب) است.كمترين مقدار شاخصRe 19/0 (قسمت جنوبي) و بيشترين مقدار 72/0 (جنوب) است. انتگرال هيپسومتري محاسبه شده بدين صورت است كه بيشترين مقدار 505/0 (جنوب شرقي) و كمترين مقدار166/0(جنوب غربي) است شاخص Dd در جنوب شرقي با 59/1 كمترين و در جنوب غربي 25/2 بيشترين ميزان را داراست. بيشترين مقدار شاخص Te(جنوب شرقي) 55/2وكمترين مقدار (جنوب غربي) 47/0 است. بيشترين مقدار شاخص C (جنوب غربي) 62/0وكمترين مقدار (جنوب غربي) 44/0است پارامتر Iat نشان مي­دهد؛ دشت بيرجند از نظر تغييرات ريخت شناسي در درجه فعال قرار دارد و اين نقاط فعال بيشتر در دامنه جنوبي ( رشته كوه هاي باقران) كه محل تمركز گسل هاي تراستي در اين نقاط است واقع شده اند.

Morphotectonics expresses the relationship between geomorphology and tectonics. The plain of Birjand is located in eastern Iran. The purpose of this study was to identify the physical parameters of the study area also, the performance of these parameters is based on changes occurring on the surface of the earth, this purpose, field data and topographic maps have been used and the following results are achieved. The AF range varies from 28.11 (southwest) to 0.61 (southwest). The range of changes in T is from 0.72 (southwest) and 0.23 (southwest). The highest Smf is 1.91 (southeast), the lowest is 1.02 (southwest) of the basin. The calculation of the VF index showed a slight neo-tectonic upsurge. The lowest value is S 1.05 (west) and the largest is 1.16 (west) of the region. The lowest value of the index is Re 0.19 (southern part) and the highest value is 0.72 (south). Hypsometric integral is calculated; the highest value is 0,505 (Southeast) and the lowest value is 0,166 (Southwest). The Dd index is (South East) with the lowest 1.59 and the Southwest 2.25. The highest Te (southeast) is 2.55 and the lowest (southwest) is 0.47. The highest value of the index C (southwest) is 0.62 and the lowest (southwest) is 0.44. The parameter Iat shows; the plain of Birjand is located in the active degree of morphometric changes, and these active areas are more in the southern range (Bagheran mountain).