بهينه‌سازي كشت بافت و انتقال سازه حاوي ژن GME كيوي به گياه كاهو (Lactuca sativa L. )

هدف: كاهو به دليل سازگاري با كشت ‌بافت و انتقال پايدار ژن، يك گياه مدل براي پژوهش‌هاي علوم بيوتكنولوژي محسوب مي‌گردد. ژن GDP-mannose-3´,5´-epimerase (GME) يكي از ژن‌هاي كليديِ مسير بيوسنتز ويتامين ث در گياهان مي‌باشد. در اين تحقيق اين ژن كه از منبع كيوي جداسازي شده است به گياه كاهو منتقل شد. مواد و روش‌ها: به‌منظور بهينه‌سازي كشت بافت كاهو آزمايش‌هايي جهت بررسي ميزان كالوس‌زايي و باززايي غيرمستقيم با استفاده از اثرات نوع ريز نمونه (برگ لپه‌اي و برگ‌هاي حقيقي) و 16 تركيب تنظيم كننده رشد مختلف شامل غلظت‌هاي 0.1، 0.02، 0.05 و 0.04 ميلي‌گرم بر ليتر NAA و غلظت‌هاي 0.1، 0.2، 0.4 و 0.6 ميلي‌گرم بر ليتر BAP و جهت بررسي باززايي غلظت‌هاي 0.2، 0.4 و 0.6 ميلي‌گرم بر ليتر BAP با سه تكرار به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرحِ كاملاً تصادفي اجرا شدند. جهت انتقال ژن GME به اين گياه نيز آزمايشي با استفاده از رقم ستاره و سويه آگروباكتريوم (C58) روي دو نوع ريز نمونه (برگ لپه‌اي‌ و برگ‌هاي حقيقي) و با مدت زمان تلقيح دو و هشت دقيقه با سه تكرار به صورت فاكتوريل در قالب طرحِ كاملاً تصادفي انجام شد. نتايج: نتايج حاصل از مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه در ريز نمونه‌هاي برگ حقيقي و برگ لپه‌اي غلظت‌هاي 0.1 ميلي‌گرم بر ليتر BAP و 0.04 ميلي‌گرم بر ليتر NAA بيشترين كالوس‌زايي و باززايي غيرمستقيم را به ميزان 100 درصد داشتند. نتايج حاصل از آزمايش انتقال ژن به كاهو حضور سازه موردنظر را در گياهان تراريخته تأييد كرد. نتيجه‌گيري: در آزمايش انتقال ژن، ريز نمونه برگ‌هاي حقيقي و مدت زمان تلقيح دو دقيقه با ميزان 18 درصد تراريختي مناسب‌تر بودند.