نقد رمان‌هاي نفرين‌شدگان و مهماني تلخ با رويكرد منطق مكالمۀ باختين

امروزه نقد و تحليل آثار ادبي از منظر نظريات مختلف صورت مي‌گيرد. يكي از اين نظريات كه معياري براي سنجش ميزان دموكراسي موجود در متن به‌حساب مي‌آيد، منطق مكالمۀ باختين است. منطق مكالمه در جستجوي ارتباط صداهاي متفاوتي است كه از يك اثر به گوش مي‌رسد. يك داستان مي‌تواند تك‌صدايي باشد و يا صداهاي گوناگوني داشته باشد. حتي در بعضي از داستان‌ها ممكن است صداهاي مختلفي وجود داشته باشد كه سرانجام، تمام آن‌ها به ايدئولوژي واحدي ختم شوند. اما از ديدگاه باختين، اثري چندصدايي محسوب مي‌شود كه هر صدا نمايندۀ ايدئولوژي خاص خود باشد و اين صداها در امتداد و به‌ موازات هم در داستان به گوش برسند و هيچ صدايي، به‌ويژه صداي نويسنده/ راوي نبايد بر ديگر صداها غلبه يابد. در پژوهش پيش‌ رو، كوشيده‌ايم به روش تحليل كيفي و با بهره‌گيري از مطالعات كتابخانه‌اي، دو رمان از نويسندۀ معاصر سيامك گلشيري را بر اساس منطق مكالمه نقد و تحليل كنيم. واكاوي مؤلفه‌هاي چندصدايي در «فرين‌شدگان و مهماني تلخ نشان مي‌دهد كه اين رمان‌ها ضمن برخورداري از عناصر گفتگومندي، چون كارناوال، كرونوتوپ، شخصيت‌پردازي، ديالوگيسم بيروني و... در شمار آثار چندصدايي قرار مي‌گيرند.