اثر نانو ذرات اكسيدآهن بر رشد و فيزيولوژي گياه يونجه (Medicago sativa L) تلقيح يافته با Rhizobium meliloti

هدف: هدف از اين مطالعه بررسي اثر برهم‌كنش تلقيح باكتريايي و تيمار آهن (نانو و كلات‌آهن) بر خصوصيات فيزيولوژيكي يونجه مي‌باشد. مواد و روش‏ها: در اين مطالعه اثرات تلقيح Rhizobium melilotiسويه استاندارد، غلظت‌هاي مختلف آهن (كلات آهن، ٠، ٥، ۱٠، ٢٠ و ٢٥ ميكرومولار نانو ذرات اكسيدآهن) و اثر متقابل تلقيح باكتريايي و تيمار آهن به‏مدت ٤٥ روز بر گياه يونجه در قالب آزمايشات فاكتوريل در يك طرح كاملا تصادفي در سه تكرار مطالعه شده است. صفات مورد ارزيابي شامل شاخص‌هاي رشد، مقدار رنگيز‌ه‌هاي فتوسنتزي، پروتئين، پرولين، فعاليت آنتي‌اكسيدانت‏ها، درصد فعاليت بازدارندگي راديكال دي‌فنيل‌پيكريل‌هيدرازيل (DPPH) و مقدار عناصر بودند. نتايج: تلقيح ريزوبيومي به‏تنهايي اثرات سودمندي بر رشد يونجه نشان داد و باعث افزايش پارامترهاي رشد، رنگيزه‌ها، ميزان پروتئين و جذب پتاسيم و فسفر شد اما بر مقدار پرولين و آنتي‌اكسيدانت‌ها اثري نداشت. تيمار آهن بر پارامترهاي رشد، رنگيزه‌ها، ميزان پروتئين و جذب عناصر اثر مثبت داشت. بيشترين شاخص‌هاي رشد در غلظت 25 ميكرومولار نانوآهن مشاهده شد. بيشترين مقدار پرولين و فعاليت آنتي‌اكسيدانتي در شاهد (μM 0 نانوآهن) سنجش شد. از اين‌رو اين غلظت براي گياه يونجه تنش محسوب مي‌شود. اثرات منفي ناشي از تيمار 0 ميكرومولار نانوآهن بر گياه يونجه تلقيح‌يافته با ريزوبيوم مليلوتي كاهش يافت. در واقع ريزوبيوم با كاهش شرايط تنش باعث افزايش مقاومت گياهان تلقيح‌يافته مي‌شود. نتيجه‏گيري: هم‏زيستي ريزوبيوميونجه همراه با نانوكود آهن علاوه بر افزايش رشد گياه مي‌تواند باعث افزايش مقاومت گياه نسبت به تنش‌ها ‌شود. بيشترين مقدار پارامترهاي رشد، رنگيزه‌ها و پروتئين در گياهان تلقيح‌يافته با ريزوبيوم مليلوتي و 10 ميكرومولار نانوآهن اندازه‌گيري شد.