مطالعه تطبيقي معاونت در جرم در حقوق كيفري ايران، آمريكا و اسكاتلند

اشخاصي كه بدون دخالت در عنصر مادي جرم در ارتكاب جرم مساعدت مي‌نمايند، معاون جرم تلقي مي‌شوند. به‌رغم اتخاذ سياست مشترك در پذيرش مجرميت معاونت در جرم، ضوابط آن در حقوق ايران، اسكاتلند و آمريكا متفاوت است. قانون مجازات اسلامي رويكرد عاريتي نسبي و مجازات خفيف‌تر را پذيرفته، درمقابل ضابطه مجرميت در اسكاتلند و آمريكا برحسب وقوع جرم يا عدم‌ آن متغير است. با وقوع جرم رويكرد تساوي مجرميت واِلّا رويكرد مجرميت معاون در قبال جرم ناقص تحريك يا تباني در جرم حكومت دارد. در كيفيت عنصر مادي رويكردهاي متفاوتي اتخاذ شده است. براي نمونه ترك فعل با داشتن وظيفه قانوني ممانعت از جرم تنها در اسكاتلند و آمريكا و مساعدت پس از ارتكاب جرم تنها در آمريكا از مصاديق معاونت در جرم تلقي مي‌گردد. در اسكاتلند و آمريكا با وجود طرح مجرمانه‌ مشترك آستانه ركن معنوي به بي‌احتياطي تنزّل مي‌يابد. نوشتار حاضر با واكاوي مبناي اين اختلاف رويكرد‌ها به‌نحو توصيفي ـ تحليلي و با مطالعه كتابخانه‌اي، درصدد است وجوه افتراق و اشتراك معاونت در جرم در كشور‌هاي موردمطالعه را بيان نمايد.