اثر پيش تيمار بذر با آب و اشعه فرابنفش بر برخي از خصوصيات رشدي و فيزيولوژيكي گياه نخود فرنگي (Pisum sativum L.)

به­منظور بررسي اثر پيش تيمار بذر به­صورت هيدروپرايمينگ و اشعه فرابنفش (UV) بر خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي نخود فرنگي رقم دورين (cv. Dorian)، آزمايشي طي سال 1393 در آزمايشگاه هيدروپونيك پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي كرمانشاه در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. تيمارهاي اعمال شده بر روي بذر شامل: (1) بذر خشك (شاهد)، (2) هيدروپرايمينگ به­مدت 14 ساعت، (3) هيدروپرايمينگ + UV-A، (4) هيدروپرايمينگ + UV-AB و (5) هيدروپرايمينگ + UV-C بودند. نحوه اجراي تيمارهاي 3، 4 و 5 بدين صورت بود كه بذرها پس از قرارگيري در آب به­مدت 12 ساعت (هيدروپرايم)، به­ترتيب تحت تابش پرتوهاي فرابنفش UV-A، UV-AB و UV-C به­مدت 2 ساعت قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر تيمارهاي پرايمينگ بر وزن تر، طول گياه و ميزان پراكسيد هيدروژن در سطح يك درصد و بر شاخص سبزينگي و محتواي آب نسبي برگ در سطح پنج درصد معني­دار و بر عملكرد كوانتومي فتوسيستم II غيرمعني‌دار بود. نتايج مقايسه ميانگين نشانگر اين مطلب بود كه تيمارهاي هيدروپرايمينگ و هيدروپرايمينگ + UV-A سبب بيشترين افزايش وزن تر، طول گياه و شاخص سبزينگي برگ نخود فرنگي نسبت به شاهد (عدم پرايمينگ) شد. تيمار هيدروپرايمينگ + UV-AB سبب كاهش صفات فوق شد. به طور كلي مي­توان بيان كرد كه پيش تيمار بذور با آب (هيدروپرايم) و هيدروپرايمينگ + اشعه UV-A تأثير مثبتي بر خصوصيات رشدي و فيزيولوژيكي نخود فرنگي داشت ولي كاربرد توأم آن­ها به­خصوص اشعه UV-AB كارايي چنداني ندارد و براي اين گياه مفيد نبود.