پديد آورندگان :
سلماني چولابي، سپيده دانشگاه گيلان - دانشكده ادبيات و علوم انساني، رشت، ايران , حكيم جوادي، منصور دانشگاه گيلان - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه روانشناسي، رشت، ايران , سلطاني شال، رضا دانشگاه گيلان - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه روانشناسي، رشت، ايران
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: اضطراب اجتماعي يكي از رايج ترين اختلالات دوره اواخر كودكي و نوجواني است كه با نارسايي در عملكرد روزمره و كاهش قابل توجه در كيفيت زندگي همراه است. با توجه به اينكه نوجواني دوره حساس در شكل گيري شخصيت است، يافتن درمان مؤثري براي اختلال اضطراب اجتماعي كه از شدت و عمق نشانه هاي آن بكاهد، از اهميت ويژه اي برخوردار است. هدف از اين پژوهش مقايسه اثربخشي آموزش كاهش تنيدگي مبتني بر ذهن آگاهي و تعديل سوگيري توجه در كاهش اضطراب اجتماعي است.
روش: روش پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش را تمامي دانشآموزان دختر 13 تا 15 ساله شهر آستانه اشرفيه در سال تحصيلي 97-1396 تشكيل مي دادند كه ابتدا از بين مدارس اين منطقه با استفاده از روش نمونه گيري در دسترس، دو مدرسه انتخاب شدند و سپس از ميان دانش آموزان اين مدارس، 45 نفر از دانش آموزاني كه نمره اضطراب اجتماعي بالايي داشتند، انتخاب، و در سه گروه مساوي (دو گروه آزمايش و يك گروه گواه) جايدهي شدند. براي يك گروه آزمايش، آموزش كاهش تنيدگي مبتني بر ذهن آگاهي در 8 جلسه 60 دقيقه اي، و براي گروه آزمايش دوم، آموزش تعديل سوگيري توجه در 4 جلسه 30 دقيقه اي اجرا شد. افراد گروه گواه ميز مداخله اي دريافت نكردند. براي جمع آوري داده ها از مقياس اضطراب اجتماعي كودك و نوجوان ليبوويتز (ماسيا- وارنر، استورچ، پينكاس، كلاين، هيمبرگ و ليبوويتز، 2003) استفاده و براي تحليل داده هاي به دست آمده از روش تحليل كوواريانس تك متغيري يك راهه استفاده شد.
يافته ها: نتايج نشان دادند كه آموزش كاهش تنيدگي مبتني بر ذهن آگاهي و آموزش تعديل سوگيري توجه بر كاهش اضطراب اجتماعي دانش آموزان دختر مؤثر است (0/05>P، 26/32=F). همچنين بر اساس نتايج حاصل از آزمون تعقيبي، آموزش كاهش تنيدگي مبتني بر ذهن آگاهي (49/95MD=) مؤثرتر از آموزش تعديل سوگيري توجه (63/02MD=) در كاهش اضطراب اجتماعي دانش آموزان دختر است (0/05>P).
نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه هر دو روش به كار گرفته شده در اين مطالعه از كارايي لازم براي كاهش اضطراب اجتماعي برخوردارند، اما آموزش كاهش تنيدگي مبتني بر ذهن آگاهي به دليل اجراي گروهي و همچنين انجام مستمر تكاليف خانگي، نسبت به روش تعديل سوگيري توجه، مؤثرتر بوده است.
چكيده لاتين :
Background and Purpose: Social anxiety disorder is one of the most common disorders of late childhood and adolescence, associated with impaired daily functioning and a significant reduction in quality of life. Given that adolescence is a sensitive period in personality formation, finding effective treatment for social anxiety disorder that reduces the severity and depth of its symptoms, has considerable importance. This study aimed to compare the effectiveness of mindfulness training based stress reduction (MBSR) and attention bias modification training (ABMT) for reducing social anxiety disorder.
Method: The research method was semi-experimental with pre-test- post-test design with a control group. The statistical population of the study consisted of all students of 13 to 15 year old in Astaneh Ashrafieh city in the academic year of 2017-2018. At first, using a convenience sampling method, two schools were selected among the schools of that area. After that, 45 students who had a high social anxiety score selected and assigned in three equal groups (two experimental groups and one control group). For one experimental group, MBSR was performed in eight 60- minute sessions, and for the second experimental group, ABMT was performed in four 30- minute sessions. The control group also did not receive any intervention. The research instrument was Liebowitz Social Anxiety Scale for Children and Adolescents (Masia-Warner, Storch, Pincus, Klein, Heimberg & Liebowitz, 2003) and data were analyzed by one-way covariance analysis method
Results: The results showed that MBSR and ABMT was effective in reducing social anxiety disorder scores (p<0.05, F=26.32). Also, based on the results of the post hoc test, MBSR (MD=49.95) was significantly more effective than ABMT (MD=63.02) in reducing social anxiety in female students (P<0.05).
Conclusion: The results showed that both methods used in this study were effective in reducing social anxiety, but MBSR due to group performance as well as continuous homework compared to the ABMT, has been more effective.
