تأثير آموزش مهارت هاي جرئت‌ورزي بر احساس خودكارآمدپنداري دانش‌ آموزان

The Effect of Assertiveness Training on Student's Self-Efficacy

زمينه و هدف: اهميت باور خودكارآمدپنداري به دليل تأثيرگذاري آن در بسياري از عملكردهاي انساني است. پژوهش‌هاي بسياري نشان داده‌اند كه با آموزش مهارت‌هاي ارتباطي مختلف، مي‌توان خودكارآمدپنداري را ارتقا داد. يكي از اين مهارت‌ها، جرئت‌ورزي است. بدين ترتيب هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير برنامه‌ آموزش مهارت جرئت‌ورزي بر افزايش خودكارآمدپنداري دانش‌آموزان بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نيمه­ آزمايشي با طرح پيش ­آزمون-پس ­آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري شامل تمامي دانش­ آموزان پايه هفتم شهر شيراز در سال تحصيلي 96-1395 بودند كه به روش نمونه­ گيري تصادفي خوشه ­اي چند مرحله ­اي، 80 نفر (40 دختر و 40 پسر) انتخاب شدند و سپس در هر جنس به طور تصادفي، 20 نفر انتخاب شده و در يكي از گروه­ هاي آزمايش و گواه، جايدهي شدند؛ به طوري كه در نهايت 4 گروه (20 نفر گروه آزمايشي دختر،20 نفر گروه گواه دختر،20 نفر گروه آزمايشي پسر، و 20 نفر گروه گواه پسر) تشكيل شد. گروه ­هاي آزمايشي، مداخله آزمايشي (آموزش مهارت جرئت‌ورزي) را در 8 جلسه 90 دقيقه‌اي دريافت كردند. در اين پژوهش، براي جمع ­آوري داده ­ها از مقياس باورهاي خودكارآمدپنداري (شوارزر و جروسالم، 1995) و پرسشنامه جرئت‌ورزي (گمبريل و ريچي، 1975) استفاده شد. به منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از تحليل كوواريانس استفاده شد. يافته‌ها: يافته­ ها نشان داد كه آموزش مهارت ­هاي جرئت‌ورزي بر افزايش خودكارآمدپنداري (0/004=P، 9=F) و جرئت‌ورزي (0/0001=P، 50/02=F) دانش ­آموزان گروه آزمايش تأثير دارد. همچنين بين پسران و دختران، تفاوت معنا‌داري در پس ­آزمون خودكارآمدپنداري و جرئت‌ورزي مشاهده نشد. نتيجه گيري: اين پژوهش نشان داد كه تغييرات شناختي ايجاد شده در اثر آموزش مهارت جرئت‌ورزي و تمرين «نه گفتن» مي‌تواند باور توانمندي و جرئت‌ورزي دانش­ آموزان را بهبود بخشد. كاربردهاي ضمني نتايج اين پژوهش براي سيستم­ هاي آموزشي و پرورشي به منظور ارتقاء توانمندي­ هاي دانش ­آموزان در اين مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

Background and Purpose: The importance of elf-efficacy is in its effect on many human functions. Numerous studies have shown that by teaching different communication skills, self-efficacy can be improved. Assertiveness is one of these skills. Accordingly, the purpose of the current research was to investigate the effectiveness of assertiveness training program on increasing the self-efficacy of students. Method: This study was a semi-experimental research with pretest-posttest control group design. The population included all the 7th grade students of Shiraz in the academic year 2016-2017. A random sample of 80 students (40 boys and 40 girls) was selected by multi-stage clustering sampling. Then 20 students of each sex were randomly selected and assigned to either the experimental or the control group. In such a way that at the end 4 groups were formed (i.e. 20 girls in the experimental group, 20 girls in the control group, 20 boys in the experimental group, and 20 boys in the control group). The experimental groups underwent eight 90-min sessions of intervention (assertiveness training). Data were collected by General Self-Efficacy Scale (Schwarzer & Jerusalem, 1995) and Assertion Inventory (Gambrill & Richey, 1975). ANCOVA was used for analyzing the data. Results: Findings showed that assertiveness training was effective in increasing the self-efficacy (F=9, P <0.004) and assertiveness (F=50.02, P <0.0001) of the experimental group. No significant difference was found between the girls and the boys in terms of self-efficacy and assertiveness. Conclusion: The present research showed that the cognitive changes caused by assertiveness training and the exercise of "saying no" can improve studentschr('39') self-efficacy and assertiveness. Research implications for the educational systems to increase the student’s capabilities are discussed in this paper.