تأثير درمان ذهن آگاهي كودك محور بر اضطراب كودكان 8 تا 12 سال داراي علائم افسردگي

Effectiveness of Child-Centered Mindfulness Therapy on 8-12 Year-Old Children with Depression Symptoms

زمينه و هدف: افسردگي به عنوان اختلال رواني رايج، مي ­تواند فرايند ارتباطي، تحصيلي، تحولي، و روان­ شناختي كودكان را با آسيب جدي مواجه كند. بر همين اساس پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير درمان ذهن ­آگاهي كودك ­محور بر اضطراب كودكان 8 تا 12 سال داراي علائم افسردگي انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر از نوع نيمه ­آزمايشي با طرح پيش ­آزمون- پس ­آزمون با گروه گواه و دوره پيگيري 45 روزه بود. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل تمامي كودكان دختر و پسر داراي اختلال افسردگي (8 تا 12 سال) شهر اصفهان در سال 1396 بودند كه به مراكز مشاوره و خدمات روان­ شناختي آموزش و پرورش مراجعه كرده بودند. نمونه مورد مطالعه شامل 30 كودك از جامعه آماري مذكور بودند كه به شيوه نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و با انتساب تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه جايدهي شدند. گروه آزمايش مداخلات درماني 10 جلسه ­اي مربوط به ذهن­ آگاهي را در طي دو ماه و نيم دريافت كردند؛ اين در حالي است كه گروه گواه هيچ­ گونه مداخله ­اي را در طول پژوهش دريافت نكرد. ابزارهاي مورد استفاده شامل پرسشنامه افسردگي كودكان (كواكس، 1992) و اضطراب كودكان (مارچ و همكاران، 1997) بود. داده‌هاي حاصل از پژوهش به شيوه تحليل واريانس با اندازه ­گيري مكرر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه درمان ذهن‌آگاهي بر كاهش اضطراب كودكان 8 تا 12 سال داراي علائم افسردگي تأثير معناداري داشته است(p<0.001). علاوه بر اين نتايج نشان داد كه اين درمان توانسته تأثير خود را در زمان نيز به شكل معناداري حفظ كند (p<0.001). نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه كه چون ذهن­ آگاهي، احساسي بدون قضاوت و فراتر از آگاهي است كه به ديدن واضح و پذيرش هيجانات و پديده‌هاي بدني همان گونه كه اتفاق مي‌افتند، كمك مي‌كند؛ بنابراين كودكاني كه از اختلال روان‌شناختي و اجتماعي ناشي از افسردگي رنج مي برند، از طريق آموزش ذهن ­آگاهي فرا مي‌گيرند كه احساسات و نشانه ­هاي بدني، روان‌شناختي، و هيجاني خود را پذيرفته و در نتيجه، توجه و حساسيت بيش از حد نسبت به اين نشانه ­ها در آنان كاهش مي­ يابد

Background and Purpose: Depression as a common mental disorder, can seriously damage the communicative, academic, developmental, and psychological processes of the children. Therefore the present study was conducted to investigate the effectiveness of child-centered mindfulness therapy on 8-12 year-old children with depression signs. Method: This study was a quasi-experimental pretest-posttest control group design with 45-day follow-up period. The study population included all the male and female 8-12 year-old children with depression symptoms who had referred to the psychological consultation centers affiliated to the Education Administration in Isfahan city in 2017. A sample of 30 children out of this population was selected by convenience method and then randomly assigned to either the experimental or the control group. The experimental group received 10 weekly sessions of mindfulness-based intervention for 2.5 months, whereas the control group underwent no intervention. The applied instruments included Childrenchr('39')s Depression Inventory (Kovacs, 1992) and Anxiety Scale for Children (March et al., 1997). Data were analyzed by repeated measures ANOVA. Results: Data analysis showed that mindfulness-based therapy was significantly effective in reducing the anxiety of 8-12 year-old children with depression symptoms (p<0.001). Moreover, results showed that effects of this therapy were significantly persistent during the time (p<0.001). Conclusion: Based on the results of the present study, it can be concluded that whereas mindfulness is a meta-awareness feeling free from prejudice which leads to observance and acceptance of body phenomena and emotions as they are, it can help children with depression to accept their physical, emotional, and psychological signs and feelings and reduce their hypersensitivity towards them.