پديد آورندگان :
زاغري تفرشي، منصوره دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي - دانشكده پرستاري- مامايي، تهران , رسولي، مريم دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي - دانشكده پرستاري- مامايي، تهران , زايري، فريد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي - دانشكده پرستاري- مامايي، تهران , پازكيان، مرضيه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي - دانشكده آمار حياتي، تهران
چكيده فارسي :
مقدمه : خطاهاي پزشكي ازچالش‌هاي مهم تهديد‌كننده‌ي ايمني بيمار درتمامي كشورهاست. از شايع‌ترين خطاهاي پزشكي شناخته شده مي‌توان به خطاهاي دارويي اشاره كرد. هدف : اين مطالعه با هدف توسعه ي مدل نظري خطاي انساني با رويكرد تلفيقي با توجه به بستر فرهنگي و سيستم هاي مراقبتي در ايران انجام شده است. مواد و روش ها: اين مطالعه به صورت تلفيقي (كمي – كيفي) در بيمارستانهاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در تهران (1392) انجام شده است. در بخش كمي، عوامل مرتبط با خطاهاي دارويي در قالب مدلي كه براساس مدل خطاي انساني ريزن (Reason)طراحي شده بود، آزمون گرديد. نمونه ها، تعداد 150 پرستار شاغل بودند. ابزارهاي پژوهش در اين مطالعه پرسشنامه اي شامل اطلاعات جمعيت شناسي، ابزار هاي سنجش متغير هاي مدل ريزن از جمله؛ پيچيدگي مراقبت پرستاري والسكوئيز (Velasquez) در سال 2005 ، پويايي كار سالير (Salyer) در سال 1996 ، ارتباط پزشك- پرستار گيتل و همكاران (Gittell et al) در سال 2000 ، تعهد كاري مينيك و همكاران (Minick et al) در سال2003 ،جو يادگيري روبويك و همكاران (Rybowiak et al) در سال 1999و گزارش خطاي دارويي ويكفيلد و همكاران (Wakefield et al) در سال2005 را براي تعيين عوامل فردي و سازماني مرتبط با خطاي دارويي براساس مدل خطاي انساني ريزن (Reason)تكميل كردند. در بخش كيفي مطالعه، همزمان با استفاده از تحليل محتواي هدايت شده، عوامل موثر بر بروز خطاهاي دارويي از ديدگاه 20پرستار، تبيين گرديد. براي تحليل داده از نرم افزارSPSS نسخه ي 16 وLISREL نسخه 8/8 با روش تحليل مسير در سطح معناداري 01/0 استفاده گرديد و سپس از تلفيق نتايج دو بخش جهت توسعه ي مدل استفاده شد. يافته ها: اكثريت پرستاران (7/44%) در محدوده ي سني 40-31 سال قرار داشتند و تجربه ي كاري آنها بين 80/6± 10/10سال بود. شاخصهاي برازش مدل نشان دادند كه مسيرهاي در نظر گرفته شده جهت ارتباط بين متغيرها مناسب پيش بيني شده است. همبستگي بين متغير جو يادگيري با تعهد كاري با ضريب استاندارد شده (40/or=) و جو يادگيري با ارتباط پزشك - پرستار با ضريب استاندارد شده (20/or=) وجود داشت و بين بقيه متغيرها ( عوامل محيط كار: پيچيدگي مراقبت و پويايي كار و عوامل فردي: سن و سابقه كار) ارتباط معني دار ي مشاهده نشد. دربخش كيفي، مشاركت كنندگان در اين مطالعه عوامل تاثير گذار بر خطاهاي دارويي را در3 درون مايه اصلي عوامل فردي شامل" ويژگي هاي فردي - رواني پرستاران "،" خطاي ناشي از دستورات پزشكي "و عوامل سازماني" شامل "شرايط كاري دربخش"،"اطلاعات دارويي پرستار"،" خطاي ناشي از ماهيت حرفه پرستاري"و" عوارض خطاهاي دارويي " و ويژگي هاي بيماران و فرهنگ سازماني شامل "فرايند يادگيري " و " فرايند مديريت خطر " را بيان كردند. مدل تلفيقي نشان دهنده تركيب اين متغير ها در مدل ازمون شده است .
نتيجه گيري: مديران پرستاري با دانستن عوامل سازماني و فرهنگ سازماني در بروز اين خطاهاي مهم و قابل پيشگيري، اقدامات لازم در جهت از بين بردن اين عوامل و كاهش بروز خطاهاي دارويي را در اولويت برنامه هاي خود قرار دهند.
چكيده لاتين :
Introduction: Medical errors are one of the major threats for the patient safety in all countries. Medication errors are the most common medical mistakes.
Aim: The aim of this study was to develop a theoretical model of human error mixed method with the cultural context of the health care system is in Iran.
Material and methods: This mix method study was done (quantitative – qualitative approach) in Shahid Beheshti University of Medical Sciences Hospitals in Tehran in 2013. The quantitative section, factors associated with medication errors in the Reason human error model were tested. The nursing staffs (n = 150) were selected and completed these tools demographic data, Velasquez (2005), Salyer (1996), Gittel et al(2000), Minick et al(2003), Wakefield et al(2005) and Rybowiak et al(1999) and organizational factors based on Reasons Human Error Model. In the qualitative section, data were collected by semi-structured interviews with 20 nurses who were selected using purposeful sampling. Using SPSS-PC (v.16), and LISREL 8.8 data were analyzed by descriptive and path analysis tests (P_ value<0.01).
Results: showed that the age of the majority of nurses ranged between 31 to 40 years old (44.7%) and they had 10.60±7.24 years of work experience. Model fit indices showed that the paths considered for relationship between variables was appropriately predicted. Learning climate correlated with work commitment with standardized coefficient of (r =0.40) and learning climate correlated with physician - nurse communication with standardized coefficient of (r =0.20). There was no significant relationship between other variables (such as work environment factors: complexity of care, work dynamics, and individual factors such as age and work experience). In the qualitative section content analysis derived three themes, individual factors: "individual characteristics and psychiatric nurses, "error caused by doctorchr('39')s orders", Organizational factors: " working conditions "," nurses medical information "," unavoidable error in nursing ", characteristics of patients “and" complications of medical error" and also, Organizational culture includes "learning process" and "risk management process". For designing model Mixed these two section results could be mixed and the findings showed that factors organizational might be considerably in error occurrences.
Conclusion: Nurse managers to understand organizational factors and organizational culture important to prevent these errors, take actions to eliminate these factors and reduce the incidence of medication errors in the priority of their program.
