ترتيب تولد و هوش در فرزندان خانواده هاي داراي كودك كم توان ذهني

Birth Order and Intelligence in the Children of Families with Intellectually Disabled Child

زمينه و هدف: مطالعات نشان دادند كه بين ترتيب تولد و ميزان بهره هوشي، رابطه وجود دارد كه در بيشتر پژوهش‌ها، برتري هوشي به نفع فرزندان اول است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي ارتباط ترتيب تولد فرزندان با ميزان بهره هوشي در خانواده‌هاي داراي فرزند كم ­توان ذهني است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، بنيادي و از حيث شيوه گردآوري داده­ها از نوع توصيفي- پس­رويدادي است. جامعه آماري پژوهش شامل تمامي خانواده‌هاي داراي فرزند كم‌توان ذهني شهر تبريز در سال 1384 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 194 خانواده از جامعه آماري ذكر شده بود كه به روش نمونه‌گيري خوشه ­اي انتخاب شدند. داده‌هاي پژوهش با استفاده از يك پرسشنامه محقق­ساخته و آزمون هوش ريون جمع ­آوري شد. براي تحليل داده‌ها نيز از روش همبستگي و تحليل واريانس يك‌طرفه استفاده شد. يافته‌ها: نتايج تحليل داده‌ها نشان داد كه بين ترتيب تولد و بهره هوشي در خانواده‌هاي سه و چهار فرزندي، تفاوت معنادار وجود ندارد و تنها تفاوت معنا‌دار در خانواده‌هاي پنج فرزندي است (0/04p <). همچنين نتايج اين بررسي به‌ خوبي نشان داد كه بين مرتبه سني فرزندان و ميزان بهره هوشي آنها ارتباط معنا‌داري وجود دارد. اين تفاوت به ‌گونه‌اي است كه كودكان با مرتبه تولد اول داراي بالاترين ميانگين، و گرو ه­هاي با مرتبه تولد دوم و سوم، داراي پايين­ ترين ميانگين هوش­بهر هستند. نتيجه­ گيري: به‌طور خلاصه ناهمسو با نتايج اين پژوهش و نظريه‌هاي ترتيب تولد كه مدعي برتري هوشي به نفع فرزندان اول هستند، اين موضوع در نتايج داده‌هاي اين مطالعه مورد تأييد قرار نگرفت؛ به‌ عبارت‌ديگر اثرات ترتيب تولد، تابعي از اثرات حجم خانواده است و اثرات محض ترتيب تولد، تأثيري در هوش فرزندان ندارد.

Background and Purpose: Research indicate the relationship between birth order and intelligence quotient (IQ), generally suggesting that the first-borns have a higher IQ. This study aims to investigate the relationship between birth order and IQ in the children of families with intellectually disabled children. Method: This research was a fundamental study in terms of its goal and a descriptive and casual study in terms of gathering data. The study population included all the families with intellectually disabled children in Tabriz in 2016. The sample included 194 families selected by cluster sampling from this population. Data were collected by researcher-made questionnaire and Ravenchr('39')s intelligence test. Correlation and One-way ANOVA were used to analyze the data. Results: Data analysis showed that there was no significant difference in the birth order and IQ in families with three and four children, whereas the difference was significant in families with five children (P<0.04). Also, results showed that there was a significant relationship between the birth order and IQ of the children, in such a way that the first-borns have the higher mean IQ, while second-born and third-born children have the lowest IQ. Conclusion: In short, contrary to research literature and birth order theories that claim superiority of intelligence in first-born children, this research did not establish such a relationship. Results showed that birth order effects are a function of family size and birth order has no pure effect on the intelligence of children.