ايجاد مدل مفهومي براي سامانه مديريت بيماري آسم در مراقبت اوليه

Development of a conceptual model for asthma management system in primary care

مقدمه: بيماري آسم به دليل مديريت نادرست، در نيمي از افراد مبتلا به اين بيماري به­ صورت «كنترل­ نشده» باقي­مانده است. از دلايل اصلي­ نداشتن مديريت مي ­توان به پيگيري نكردن كنترل بيماري توسط بيمار، ناآگاهي پزشك عمومي از وضعيت بيمار و پيروي نكردن پزشك عمومي از راهنماها در مديريت­ بيماري، اشاره كرد. هدف مطالعه حاضر ايجاد مدل مفهومي براي سامانه مديريت بيماري آسم در مراقبت اوليه بود. روش ­ها: در پژوهش حاضر، ابتدا گردش­كارهاي مديريت­ بيماري­ آسم ايجاد شد. سپس، مدل مفهومي سامانه با زبان مدل­ سازي ­يكپارچه ايجاد و با استفاده از ­روش هم ­انديشي خبرگان توسط پنج متخصص ­آسم، سه­ متخصص انفورماتيك و دو متخصص مديريت اطلاعات سلامت ارزيابي شد كه ­به ­روش نمونه­ گيري دسترسي آسان انتخاب‌شده بودند. ابزار گردآوري داده چارچوب بحث با سؤال ­هاي باز بود كهپس از بحث و تبادل ­نظر در خصوص مدل مفهومي توافق جمعي حاصل شد و به ­صورت هم‌زمان بر نمودارهاي مدل مفهومي اعمال شد. يافته ­ها: مدل مفهومي سامانه در قالب 10 نمودار از جمله مورد كاربرد كسب و كار، مورد كاربرد، فعاليت ، توالي و كلاس ايجاد و ارزيابي شد. در نمودار مورد كاربرد كسب و كار، مورد كاربردهاي اصلي و در نمودار مورد كاربرد، مورد كاربردهاي جزيي تر به تصوير كشيده شد. در نمودار فعاليت، نحوه­ پذيرش، ويزيت و مديريت بيمار به تصوير كشيده شد. نمودار توالي و كلاس نيز، ترتيب انجام عمليات مديريت­ بيماري آسم و شي‌ءهاي موردنياز مديريت ­بيماري آسم ارائه شد. نتيجه‌گيري: از آنجا كه متخصصين ­آسم، انفورماتيك و مديريت اطلاعات سلامت صحت مدل مفهومي ارائه شده در پژوهش حاضر را تاييد نموده اند، انتظار مي رود مدل مفهومي ارائه شده، به طراحي سامانه ­هايي كارا و منطبق با نياز كاربران، كمك قابل‌توجهي نمايد.

Introduction: Asthma is uncontrolled in more than half of asthma patients due to inadequate and incorrect management. The main reasons for inadequate management are non-adherence, inadequate knowledge of a general practitioner about patient's clinical condition, and not following asthma management guidelines The purpose of this study was to develop a conceptual model for the asthma management system in primary care Methods: In this study, according to the guideline of the Global Initiative for Asthma, workflows for the management of asthma were extracted. Then, the conceptual model of the system was developed with unified modeling language and evaluated by an expert panel, including five asthma and allergy specialists, three informatics specialists and two health information management experts who were selected through non-probability sampling method. Data collection tools were the discussion framework with open-ended questions that reached a collective agreement after discussion on the conceptual model. The collective agreements were applied simultaneously to the diagrams of the conceptual model. Results: The conceptual model was developed and evaluated in 10 diagrams, including business use-case, use-case, activities, sequences and class diagrams. The diagrams were reported after evaluation. The business use-case shows the main use-case, and the use-case diagrams show the more detailed use-case which is used for the system. The activity diagram shows how the patient was admitted, visited, and managed. The sequence diagram and the class diagram also present the order of asthma management operation, the objects required by the asthma management, and how they are related, respectively. Conclusion: Given the validity of the conceptual model by asthma and allergy specialists together with informatics and health information management, it can be expected that the current conceptual model will significantly help to design and implement efficient systems that meet the needs of users.