بررسي سواد سلامت و رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت در دختران دانش‌آموز

Assessing Health Literacy and Health Promoting Behaviors among Female Students

مقدمه: افراد با سواد سلامت محدود، رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت ضعيف‌تري از خود نشان مي‌دهند. پژوهش حاضر با هدف تعيين وضعيت سواد سلامت و رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت در دانش‌آموزان دختر مقطع دوم متوسطه شهر تهران در سال 1397 انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه توصيفي- تحليلي بر روي 370 نفر به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي انجام گرديد. ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ به وسيله پرسش‌نامه‌ دموگرافيك و زمينه‌اي، پرسش‌نامه‌ ﺳﻮﺍﺩ ﺳﻼﻣﺖ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ (Health Literacy Measure for Adolescents يا HELMA) و پرسش‌نامه‌ رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت (Health Promotion Lifestyle Profile-II يا HPLP-II) ﺟﻤﻊ‌آوري شد. ﺩﺍﺩﻩ‌ﻫﺎ با استفاده ﺍﺯ آمار توصيفي و تحليلي در ﻧﺮﻡ‌ﺍﻓﺰﺍﺭ SPSS مورد ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين نمره رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت، 24/11 ± 57/54 (متوسط) و ميانگين نمره سواد سلامت، 12/87 ± 59/92 (نه چندان كافي) بود. بيشترين ميانگين نمره ابعاد رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت و سواد سلامت به ترتيب به حيطه‌هاي كنترل استرس (56/55) و درك (74/15) و كمترين ميانگين نمره به حيطه‌هاي مسؤوليت‌پذيري در قبال سلامت (50/18) و محاسبه (43/69) اختصاص داشت. بين سواد سلامت و رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت ارتباط مستقيم و معني‌داري مشاهده گرديد (r = 0.43, P < 0.001) و آن‌ها با مطالعه مجله و روزنامه و علاقه به موضوعات سلامت ارتباط مستقيم و معني‌دار و با ساعات استفاده از اينترنت و ارزيابي وضعيت سلامت داراي ارتباط معكوس و معني‌داري بود. بين رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت با پايه تحصيلي (r = -0.35, P < 0.001 ) و سن (r = -0.31, P < 0.001) ارتباط معكوس و با رشته تحصيلي (r = 0.30, P < 0.001) ارتباط معني‌داري وجود داشت. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به دست آمده، لزوم تدوين برنامه‌هاي مدون آموزشي جهت ارتقاي اين دسته از رفتارها و افزايش سواد سلامت در فضاي مجازي ضروري مي‌نمايد.

Background: People with limited health literacy show a low level of health promoting behaviors. This study is performed aiming to determine relationship between health literacy status and health promoting behaviors among female high school students in Tehran, Iran, in 2018. Methods: This descriptive-analytic study was conducted on 370 people using cluster sampling method. Data were collected through demographic and background questionnaires, Health Literacy Measure for Adolescents (HELMA), and Health Promoting Lifestyle Profile II (HPLP-II) and analyzed using descriptive and analytical tests in SPSS software. Findings: The mean scores of health promotion behaviors and health literacy were 57.54 ± 11.24 (moderate) and 59.92 ± 12.87 (inadequate), respectively. The highest mean scores of health promotion behavior and health literacy dimensions were stress control (65.55) and perception (74.15) and the lowest mean scores were health responsibility (50.18) and calculation (43.69), respectively. There was a direct and significant relationship between health literacy and health promotion behaviors (r = 0.43, P < 0.001) with the study of magazines and the interest in health issues. However, the relationship between the use of the Internet and the evaluation of the health status with these dimensions was inverse and significant. There was an inverse relationship between the health promoting behaviors with educational stage (r = -0.35, P < 0.001) and age (r = -0.31, P < 0.001), and a significant relationship with the field of study (r = 0.30, P < 0.001). Conclusion: According to the study results, it is necessary to develop curriculum for promoting these behaviors and increase the health literacy in cyberspace.