تحليل زبان عرفاني روزبهان بر اساس الگوي مربع تنشي

يكي از وجوه اهميت روزبهان بقلي از عارفان قرن ششم هجري، بازتاب گسترده تجربه‌هاي عرفاني، در آثار وي است. تحليل زبان عرفاني ويژه او با استفاده از الگوي مربع تنشي امكان پذير است. فرايند تنشي گفتمان نشان مي‌دهد زبان عرفاني، كنشي ايستا و از پيش تعيين شده نيست، بلكه روند هميشگي صيرورت و سياليت تجربه عرفاني در ساحت زبان است و فرايند زنده «شدن» را بازمي‌نمايد. فرايند تنشي با استفاده از تعامل دو بعد شناختي و عاطفي گفتمان و به واسطه اصل سياليت نشانه‌ها، رابطه‌هاي هم‌سو و ناهم‌سو را در زبان عرفاني مشخص مي‌سازد. «عبهرالعاشقين» از جمله آثار روزبهان است كه به تجربه عرفاني او در آسمان‌هاي عالم معنا و كشف‌و‌‌شهودها و ديدارهايي در «ارض ملكوت» و سپس بازگشت به اقليم خاك و ابتلاي او به عشق مي‌پردازد. اين پژوهش به تحليل زبان عرفاني عبهرالعاشقين بر اساس الگوي تنشي مي‌پردازد و نشان مي‌دهد كه الگوي مربع تنشي در زبان عرفاني روزبهان تابع ساختار افزايشي است و زبان او همچون زبان متون غنايي به درونه زبان متمايل است.