بررسي عوامل مؤثر بر قطع زودرس شير مادر و شروع استفاده از شير مصنوعي در كودكان صفر تا 18 ماهه شهرستان اصفهان

Factors Associated with Early Breastfeeding Cessation and Initiation of Artificial Milk in 0-18-Month Old Infants and Children from Isfahan City, Iran

مقدمه: شير مادر داراي تركيبات و مواد مغذي مطلوبي براي رشد و تكامل نوزادان و شيرخواران مي‌باشد. از آن‌جا كه عوامل مختلفي در قطع زودرس شير مادر مؤثر مي‌باشد، شناسايي دقيق اين عوامل در بسترهاي فرهنگي مختلف، مي‌تواند نقش مهمي در تأمين، حفظ و ارتقاي سلامت كودكان از طريق ترويج تغذيه با شير مادر داشته باشد. بر اين اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسي ميزان و علل قطع زودرس شير مادر و استفاده از شير مصنوعي در كودكان صفر تا 18 ماهه شهر اصفهان در سال 1396 انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه، توصيفي- تحليلي از نوع مقطعي بود. جامعه مورد بررسي را 600 مادر داراي كودك 18 ماهه در 20 مركز و پايگاه بهداشت در سطح شهر اصفهان تشكيل داد. ابزار مورد استفاده براي جمع‌آوري اطلاعات، پرسش‌نامه و مصاحبه با مادران بود. يافته‌ها: از مهم‌ترين دلايل قطع زودرس شير مادر از ديدگاه مادران مي‌توان به «كافي نبودن شير مادر، عدم پستان گرفتن كودك، كفايت شيردهي تا آن زمان، بيماري مادر يا مصرف دارويي خاص، بيماري كودك، شاغل بودن مادر و شروع زودرس غذاي كمكي» اشاره كرد. مهم‌ترين دلايل مصرف شير مصنوعي از ديدگاه مادران به ترتيب «كافي نبودن شير مادر، گريه و بي‌قراري كودك و توصيه پزشك متخصص كودكان» بود. نتيجه‌گيري: عمده‌ترين علت قطع زودرس شير مادر و استفاده از شير مصنوعي، «ناكافي بودن شير مادر» عنوان گرديد. انجام مداخلات آموزشي در زمينه اهميت، مزايا، نحوه تغذيه، نحوه برطرف كردن مشكلات شيردهي و نشانه‌هاي كفايت شير در كودك، ضروري به نظر مي‌رسد.

Background: Breast milk contains organic nutrients necessary for the growth and development of infants and children. Since various factors are effective in the early discontinuation of breast milk, the accurate identification of these factors in various cultural contexts can play an important role in providing, maintaining, and promoting the health of children. Thus, the present study was conducted to determine the causes of breast milk discontinuation and use of artificial milk in children aged 0-18 months in Isfahan, Iran. Methods: This was a cross-sectional descriptive analytical study with the study population including 600 mothers with 18-month old children in 20 centers and health centers in Isfahan City. Data were collected using questionnaires and interview with mothers. Findings: The most important reasons for discontinuation of breastfeeding were mothers' lack of breast milk, infant’s unwillingness to breastfeed, mother’s disease or specific drug use, childhood diseases, maternal occupation, and early onset of supplementary foods. The most important reasons for using synthetic milk from the viewpoint of mothers were lack of breast milk, child crying and restlessness, and the recommendation by a pediatrician. Conclusion: The main reason for early breastfeeding and the use of artificial milk is the inadequacy of breast milk. It seems that educational interventions are essential considering the importance, benefits, nutrition manner, the way to resolve breast-feeding problems, and the adequacy of milk in the child.