نگاهي به استفاده از گياه سداب در گستر‌ه ادب فارسي

Take advantage of the range of Ruta graveolens in Persian literature

سداب گياهي است بسيار سبزرنگ كه گويي غباري كم‌رنگ روي برگ‌هاي ريز آن نشسته است. اين گياه سبب كم‌شدن نيروي جنسي در مردان و سقط‌شدن جنين مي‌شود. همچنين در اعتقاد عوام اين گياه سحر و جادو را دفع مي‌كند. در گذشته براي كم‌كردن مضرات شراب و خوشبوكردن و بالابردن كيفيت آن سداب به شراب مي‌افزوده‌اند. اين خصوصيات و خواص سداب در اشعار سرايندگان پارسي‌زبان كاربرد داشته است. تاكنون تحقيقي درباره كاربرد اين گياه و دسته‌بندي مضمون‌سازي‌ها با آن به صورت مستقل صورت نگرفته است. هر يك از منابع و مراجعي كه به بررسي گياهان در ادبيات فارسي پرداخته‌اند، فقط به ذكر چند شاهد و نمونه شعري اكتفا كرده‌اند. بررسي كاربردهاي سداب از منظر پزشكي و گياه‌شناسي و كاربرد آن در مراسم آييني روشن مي‌كند كه اين گياه و كاربردهاي آن نزد همه شعراي فارسي‌زبان شناخته‌شده نبوده است. استفاده از آن در شراب و فقاع، رنگ سبز سداب و خواص و ضررهاي اين گياه بيشترين زمينه مضمون‌سازي آن نزد شعرا بوده است.

RG (Ruta Graveolens) is very green plant like as if there is Pale dust on tiny leaves. This plant reduced sex drive in men and causes to abortion. Also it repels magics in popular believes. In the past this plant added to wines to reduce the harms and improve the quality of drinks. These characteristics and properties of RG have been used in Persian poets’ poems. But no classified research about its use has not yet been done separately and the resources and references that studied plants in Persian literature only confine to mention several samples. The study of the use of RG from point of medicine and botanical and its usage in ritual clears that this plant and its applications to all Persian poets are not know. But use it in wine, green RG and its advantages and disadvantages has been the largest manufacturing sector for the poets.