ويژگي‌هاي روان‌سنجي ابزارهاي ارزيابي فعاليت‌هاي روزانه زندگي در بيماران مبتلابه بيماري‌هاي مزمن انسدادي ريه: مرور نظام‌مند

Psychometric properties of instruments measuring activities of daily living in Patients with COPD: A systematic review

مقدمه: اندازه‌گيري فعاليت‌هاي روزانه زندگي يكي از بهترين روش‌ها جهت ارزشيابي شرايط بيمار، پيامد درمان و توان‌بخشي، كيفيت زندگي و پيشرفت بيماري در بيماران مبتلابه بيماري‌هاي مزمن انسدادي ريه است. هدف از اين مطالعه تعيين ويژگي‌هاي روان‌سنجي ابزارهاي ارزيابي فعاليت‌هاي روزانه زندگي در بيماران مبتلابه بيماري‌هاي مزمن انسدادي ريه مي‌باشد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مروري نظام‌مند، كليه مقالات چاپ‌شده در بين سال‌هاي 1980 تا 2014 به دو زبان فارسي و انگليسي درزمينه فعاليت هاي روزانه زندگي در بيماران مبتلابه COPD، موردبررسي قرار گرفتند. اين مطالعات از طريق پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي (SID)، بانك اطلاعات مقالات علوم پزشكي ايران (Iran Medex)، پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران (Irandoc) و بانك اطلاعات نشريات كشور (Magiran) Web of Science, Google Scholar, CINAHL, PubMed) با تركيبات مختلفي از كلمات كليدي فعاليت‌هاي روزانه زندگي، ابزارسازي، اعتبار يابي، ابزار و بيماران مبتلابه بيماري‌هاي مزمن انسدادي ريه، ADL،COPD ، Instrument و Questioner انجام شد. از فرم استانداردهاي مبتني بر اجماع براي انتخاب ابزارهاي اندازه‌گيري سلامت» جهت ارزيابي و انتخاب مطالعات استفاده شد. به‌منظور استخراج داده‌ها از مقالات واردشده در مطالعه، فرم استخراج داده‌ها توسط گروه مطالعه حاضر و با 17 سؤال بر اساس هدف پژوهش طراحي شد. يافته‌ها: در مطالعه حاضر 13 ابزار خود گزارشي جهت بررسي فعاليت‌هاي روزانه زندگي در بيماران مبتلابه COPD يافت شد. از 13 ابزار يافت شده 4 ابزار به بررسي فعاليت‌هاي روزانه زندگي مي‌پرداخت. درحالي‌كه 9 ابزار ديگر ميزان تنگي نفس در انجام فعاليت‌هاي روزانه زندگي و ميزان ناتواني در انجام فعاليت‌هاي روزانه زندگي را به‌عنوان شاخص ميزان فعاليت‌هاي روزانه زندگي ارزيابي مي‌نمودند. نتيجه‌گيري: هيچ‌كدام از ابزارهاي اندازه‌گيري فعاليت‌هاي روزانه زندگي در بيماران مبتلا به COPD فرايند روان‌سنجي را به‌طور كامل انجام نداده‌اند. بعلاوه، عدم تبيين و تحليل مفهوم فعاليت‌هاي روزانه زندگي در بيماران مبتلابه COPD قبل از اقدام به ابزارسازي و فقدان يك چارچوب نظري از ديگر نواقص اين ابزارها مي‌باشد. لذا بكار گيري آن‌ها در مطالعات بايد بااحتياط صورت گيرد.

Introduction: Measuring Activity of Daily Living is one of the best ways to evaluate conditions of patient, treatment and rehabilitation outcomes, quality of life, and progress of the disease in patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). The aim of this systematic review was to evaluate psychometric properties of instruments measuring activities of daily living in patients with COPD. Materials & Methods: In this systematic review study, all papers published during 1980 till 2014 in both Persian and English language related to activities of daily living in patients with COPD were included. SID, Iran Medex, Irandoc, Magiran, CINAHL, Google Scholar, Web of Science, PubMed databases were searched using the keywords: activity of daily living, chronic obstructive pulmonary disease, questionnaire and instrument. “Consensus-based Standards for the selection of health Measurement Instruments "were used to assess and select the studies. Data Extraction Form which was developed by research team consists of 17 questions, was used to collect data. Findings: In this study 13 self-report instruments for assessing activities of daily living in patients with COPD was found. Study results indicated that, 4 of 13 known instruments measured the activities of daily living, while 9 instruments assess other criteria, like dyspnea and disability as ADL indicator. Conclusion: The instruments which measure ADL in patients with COPD have under studied the psychometric properties. Lack of explanation of ADL in COPD patients before instruments development as well as presenting a rigorous theoretical framework are other problems associated with these instruments. Therefore, researchers should use these instruments with cautious.