مفهوم نظم و قانون در نگاه هخامنشيان (بررسي موردي: نگاه داريوش در سنگ‌نوشتۀ بيستون)

نظم و قانون در تمام دوران­هاي تاريخ، نزد ايرانيان نقش كليدي داشته و از مهم­ترين وظايف فرمانروايان اين سرزمين، پاسداشت نظم و اجراي قانون بوده­است. شاهنشاهي هخامنشي، نخستين و بزرگ‌ترين فرمانروايي در جهان بود كه براي بسياري از حكومت­ها الگويي آرماني به شمار مي آمد. اين پژوهش مي­كوشد روشن كند كه هخامنشيان چه برداشتي از مفهوم نظم، قانون و بي­نظمي داشته­اند و با توجه به پيروزي داريوش، در مديريت بحران­ها و برقراري نظم پايدار، چگونه نظم و قانون را فراگير و استوار نمودند. در آغاز خلاصه­اي از روايت داريوش در سنگ­نوشته بيستون از فرونشاندن شورش­ها بيان شده، سپس با بررسي و تشريح مفاهيم نظم، امنيت، دروغ، راستي، نافرماني و قانون، آشكار مي­شود كه اين مفاهيم از مهم‌ترين مقولات اجتماعي سياسي آن روزگار بوده­ و هخامنشيان براي مديريت پهناورترين فرمانروايي تاريخ و برقراري نظم و قانونِ بايسته، در هر دو سطح و سازوكارِ نظري و اجراييِ نظم و قانون، موفق و توانمند بوده ­اند.