ردپاي مبارزان دوره رضاخاني در شناسنامه اطلاعاتي شهرباني كرمانشاه

به تازگي سندي ارزشمند از شهرباني كرمانشاه در دوران رضاخان و مربوط به سال‌هاي 1310 تا 1315 خورشيدي يافت شده كه شناسنامۀ اطلاعاتي افراد تحت تعقيب آن دوران است. در ميان افراد مختلف مطرح شده در اين سند، نام و تصوير تعدادي از مبارزان مخالف استبداد رضاخاني ديده مي‌شود كه بيشتر آن‌ها با دستور وي و توسط عوامل زندان قصر كشته ‌شده‌اند. اين مقاله با استفاده از روش توصيفي تحليلي و مراجعه به منابع كتابخانه‌اي درصدد معرفي، مبارزات و سرانجام تلخ تعدادي از اين افراد است كه علاوه بر معرفي صوري و محتوايي اين سند در صدد معرفي سابقه مبارزاتي تعدادي از اين مبارزان است. نتايج تحقيق حاكي از نقش مبارزاتي افراد انقلابي آن دوران در زمينه‌هاي مختلف است: عده‌اي از اين مبارزان همچون شيخ محمدتقي بهلول در لباس روحانيت بوده و از حريم ارزش‌هاي اسلامي مانند حجاب دفاع مي‌كرده‌اند. عده‌اي از جمله بزرگان برخاسته از دامن عشاير بودند كه سابقه‌اي ديرينه در مبارزه با حكومت‌هاي دست‌نشانده‌اي همچون رضاخان داشتند. كساني مانند ناصرخان قشقايي و يوسف خان امير مجاهد. عده‌اي از آن‌ها از صاحبان قلم و انديشه بودند مانند فرخي يزدي و يحيي دولت‌آبادي. از ميان آن‌ها فردي چون شيخ خزعل كعبي به منافع شخصي خود بيش از هر چيز ديگري مي‌انديشيد و در مبارزه با رضاخان ثبات فكري نداشت.