اثرات بلند مدت كودهاي شيميايي بر ريزجانداران خاك

كاربرد رو به افزايش نهاده هاي كودي در اكوسيستم هاي خاكي علاوه بر جوامع گياهي مي تواند بر جوامع ميكروبي خاك نيز اثرگذار باشد. مطالعات انجام شده در اكوسيستم هاي طبيعي نشان داده است كه افزايش كود هاي نيتروژني عموما سبب كاهش زيست توده ميكروبي خاك مي گردد در حاليكه اين اثرات بلند مدت در سيستم هاي تحت مديريت انسان مانند اكوسيستم هاي كشاورزي كاملا شناخته شده نيست. هدف از اين مقاله بررسي و تحليل واكنش ريزجانداران خاك به كودهاي شيميايي نيتروژني با استفاده از داده هايي است كه از آزمايش هاي بلند مدت كودي در سيستم هاي زراعي بدست آمده است. آزمون متاآناليز انجام شده بر پايه 107 مجموعه داده جمع آوري شده از 64 آزمايش بلندمدت از سرتاسر جهان نشان داد كه كاربرد كودهاي شيميايي سبب افزايش 15.1 درصدي زيست توده ميكروبي (Cmic) در مقايسه با تيمارهاي شاهد مي شود. كاربرد كودهاي شيميايي همچنين ميزان كربن آلي خاك (Corg) را افزايش مي دهد و اين نتايج نشانگر اين موضوع است كه Corgعامل اصلي موثر در افزايش كلي Cmicدر نتيجه كاربرد كودهاي شيميايي است. شدت تأثيرگذاري كوددهي بر Cmicوابسته به pHاست. در حالي كه كوددهي منجر به كاهش Cmic در خاك هايي با pHكمتر از پنج مي شود، اما اثر مثبت معني داري در خاك هاي با pH بالاتر از خود بر جاي مي گذارد. طول مدت آزمايش نيز در پاسخ Cmicبه كوددهي موثر است و افزايش Cmic در آزمايش هايي با زمان حداقل بيست سال بخوبي نشان داده شده است. به نظر مي رسد كه كاربرد كودهاي نيتروژني در سيستم هاي زراعي نمي تواند بخودي خود تأثيرات منفي بر Cmic داشته باشد. هرچند كاربرد كودهاي آمونياك و اوره مي تواند بصورت موقتي سبب افزايش pH، پتانسيل اسمزي و غلظت آمونياك به ميزاني كه براي جوامع ميكروبي خاك بازدارنده است، گردد. اگرچه تأثير كودها محدود به نقاط مصرف است با اين حال ممكن است در كوتاه مدت، ساختار جمعيتي و زيست توده ميكروبي را به شدت تحت تأثير قرار دهند. كاربرد مكرر كودهاي نيتروژني در بلندمدت، حتي زماني كه تغييرات pHدر خاك ناچيز باشد ممكن است سبب تغيير ساختار جمعيتي ريزجانداران خاك گردد. چگونگي پاسخ گروه هاي ميكروبي به كاربردهاي مداوم كودهاي شيميايي بسيار متغير بوده و به عوامل محيطي و مديريت محصول بستگي دارد.