واكاوي تبصره 1 ماده 496 قانون مجازات اسلامي 1392 جمهوري اسلامي ايران در خصوص مسئوليت پرستاران

Analysis of Clause 1 of Article 496 of the Penal Code of the Islamic Republic of Iran (2013) about the legal liabilities of nurses

ضرورت حفظ حيات و سلامتي بيماران و از سويي لزوم حمايت از عملكرد پزشكان و پرستاران منصف و با اخلاقي كه به درمان بيماران مي پردازند ايجاب مي نمايد تا ضمن تعيين قواعد حاكم بر عملكرد متصديان درمان، ميزان و شرايط مسئوليت و يا عدم مسئوليت آنان تبيين شود. در قانون مجازات سابق، پزشك بر خلاف اصل برائت به عنوان مسئول مطلق شناخته مي شد. قانون مجازات جديد (1392) با اختصاص 4 ماده (158، 495، 496، 497) به تنظيم مقررات حاكم بر كار پزشكان و پرستاران و ميزان مسئوليت آنان پرداخته است. قانون مجازات جديد، مسئوليت مطلق پزشك را تنزل داده است به طور مثال در تبصره 1ماده 496، كه مورد بحث اين مقاله است، قانونگذار در رويه اي جديد كه در قانون قبلي به چشم نمي خورد پرستاران را در مورد آسيب هاي وارده به بيمار، ناشي از دستورات اشتباه پزشك به شرط آنكه از اشتباه آگاه بوده باشند ضامن دانسته است. حكم بيان شده در اين تبصره تاكنون سابقه نداشته و از طرفي سبب برخي تنش ها در جامعه پرستاران شده و مي تواند سبب ترك دستور درماني توسط پرستاران و بروز عوارض جدي براي سلامت بيماران و نيز تهديد امنيت شغلي پرستاران شود. لذا در اين مقاله سعي گرديده است حكم مندرج در تبصره 1 ماده 496 مورد بررسي قرار گيرد تا از اين طريق درك بهتري از آن و راهكارهاي پيش رو ايجاد گردد.

Introduction: The importance of preserving life, maintaining patients’ health as well as supporting fair and ethical functions of health care worker call for determining legislations that clarify terms, responsibilities and obligations of physicians and nurses. Within the former Iran Penal Code physician was known as the absolute guarantor, contrary to the presumption of innocence. The new Penal Code (1392-2013) has allocated 4 material (158, 495, 496, and 497) to set up rules governing the work of physicians and nurses and their responsibilities. The absolute physician’s responsibilities have been degraded in the new Penal Code. For example, the clause 1 of Article 496, which is discussed in this article, nurse is recognized as the absolute guarantor in the case of patient harm resulting from physician errors that was done by informed nurses. Mandate expressed in the clause 1 of Article 496, may cause tensions, dereliction of medical orders by nurses, serious complications for patientschr('39') health and lead to job insecurity nursing profession. In this article, we discussed about clause 1 of Article 496 to understand it and recommend solutions for the future.