ارزيابي عملكرد طرح‌هاي آبخيزداري بر وضعيت سيل خيزي حوزه آبخيز سد سيوند، استان فارس

در ايران با وجود پنج دهه از اجراي طرح‌هاي آبخيزداري و حفاظت خاك، همچنان روش ارزيابي كمي و كيفي مناسبي جهت بررسي اين اقدامات ارائه نشده است. تغيير كاربري، چراي مفرط دام، فرسايش خاك، تغيير هندسه آبراهه‌ها ازجمله عوامل هستند كه در اكوسيستم موجب به هم خوردن تعادل هيدرولوژيك آبخيز مي‌شوند. عدم تعادل سيستمي در حوزه آبخيز شهري خرمبيد سبب تشديد سيلاب‌هاي شهري، افزايش فرسايش و رسوب‌گذاري خاك در پشت سدهاي مخزني و تخريب اراضي كشاورزي و جاده‌ها و روستاها و در ادامه كاهش توان توليد، منابع توليدي شده است. اين تحقيق با هدف ارزيابي عملكرد پروژه‌هاي (مديريتي، بيولوژيك و سازه‌اي) بر رواناب خروجي و منابع آب در آبخيز خرمبيد در استان فارس انجام شده است. در اين تحقيق ابتدا به‌منظور تعيين طول مسير حركت جديد آب ارتفاع چكدم‌ها، طول مخزن و شيب آبراهه‌ها در زير حوضه‌هايي كه پروژه‌هاي سازه‌اي انجام شده است اندازه‌گيري شد. سپس زمان تمركز جديد با استفاده از روش برانسيويليامز محاسبه شد. در گام بعدي اطلاعات لايه پوششي خاك از قبيل درصد تاج پوشش گياهي، گروه‌هاي هيدرولوژيك و وضعيت پوشش گياهي براي تعيين شماره منحني و حداكثر توان نگهداري و نفوذ در خاك به دست آمد. با استفاده از روش SCS و تحليل منطقه‌اي حجم رواناب‌ براي زير‌حوزه‌هاي مختلف بعد از اجراي عمليات آبخيزداري استخراج گرديد. نتايج نشان داد كه پروژه‌هاي آبخيزداري منجر به افزايش متغيرهايي ازجمله زمان تمركز و طول آبراهه اصلي و كاهش 41 و 72 درصدي در حجم سيلاب سالانه به ترتيب در زير حوضه‌هاي A و C شده است.