روش تعامل علامه طباطبايي(ره) با روايات تفسيري نقل به معنا

مقاله حاضر با تكيه بر آراء علامه طباطبايي به تبيين پديده نقل به معنا و تأثير آن‌ در فهم آيات قرآن و روايات نبوي پرداخته و با دقت در نمونه‌هايي از روايات تفسيري آسيب‌ديده كه در «الميزان» مورد نقد و بررسي قرار گرفته، شيوه علامه را در نقد اين روايات،‌ معيارهاي تشخيص آسيب‌ و قضاوت نهايي ايشان درباره روايات مذكور را بيان كرده است. به عقيده علامه يكي از عوامل پيدايش نقل به معناي بي ضابطه اجتهاد و بدفهمي راويان است. ايشان در مواردي كه اين پديده باعث اختلاف بين روايات شده در صورت عدم امكان ترجيح بين روايات به جمع بين آن‌ها يا بيان وجه مشتركشان مي‌پردازد؛ و هرگاه نقل به معنا منجـر بـه تحريف روايات گردد با دقتي كم نظير، تحريف‌ها را بيان و رد مي‌كند. علامه طباطبايي(ره) در «الميزان» با معيار قرآن، روايات، عقل و تاريخ به نقد و بررسي پديده نقل به معنا در روايات پرداخته‌اند. يافته اين پژوهش آن است كه در اين تفسير، سه نوع نقل به معنا به كار رفته است؛ تفاوت الفاظ بدون تغيير مفاهيم، تفاوت الفاظ همراه با تغيير مفاهيم، تفاوت در الفاظ همراه با تحريف مفاهيم، كه به تفصيل بيان شده‌اند. روش اين تحقيق توصيفي تحليلي با فن كتابخانه‌اي مي‌باشد.