بررسي تطبيقي تأويل در تفسير الصافي و تفسير القرآن العظيم

فيض كاشاني از جمله مفسراني است كه با اندوخته‌هاي فلسفي عرفاني از يك سوي و بهره‌هاي قرآني حديثي از سوي ديگر، رويكردي باطني به آيات قرآن دارد. وي تأويل را فراتر از مدلول لفظ و به مثابه معاني حقيقي الفاظ مي‌داند. ابن ‌كثير از مفسراني است كه ضمن پذيرش نظر ابن ‌تيميه درباره معناي مراد از تأويل در قرآن، اين نكته را افزوده كه در قرآن واژه تأويل به معناي تفسير و بيان به كار رفته است. كه اين تفسير متأثر از تفاسير «جامع البيان» طبري و همچنين اصول تفسيري ابن تيميه است. زمينه‌ها و بسترهاي شكل گيري اين تفسير از يك سو و روش‌هاي تفسيري مفسر از سوي ديگر به اين تفسير ويژگي‌هاي ممتازي بخشيده كه آن را شايسته تتبع قرار مي‌دهد. مقايسه اين دو اثر از جنبه مفهومي و روشي مي‌تواند در روشن شدن مفهوم تأويل در اين دو حوزه مؤثر باشد. در دو تفسير مذكور گاه به دليل وجود رويكردهاي مشترك به مفهوم آيه، تأويلات مذكور در آن‌ها اشتراك يافته است. اين مقاله با بررسي رويكرد ابن كثير و فيض كاشاني به تأويل به مقايسه تأويلات اين دو مي‌پردازد.