تحليل شبكه مضامين احاديث الفت و عزلت به منظور كشف الگوي روابط اجتماعي از منظر اهل بيت (عليهم السلام)

توجه همه جانبه، عميق و واقع بينانه اسلام به جامعه و امور و مسائل اجتماعي، اگر نگوييم امري بي نظير است، بدون شك در تاريخ بشريت موضوعي كم نظير به شمار مي‌رود. مسئله الفت و مصاحبت‌ها اثري مستقيم بر آدمي دارد؛ چه اثر نيك و مثبت، و چه اثر ناپسند و سوء. تاثير عنصر ارتباطات اجتماعي بر بعد اعتقادي و نيز عملي انسان، نقشي انكار ناپذير و حياتي است. با توجه به روايات فراوان وارد شده در مسئله الفت و نيز عزلت، اين نوشتار بر آن است كه به سوالات زير پاسخ دهد: آيا از منظر روايات، الفت و ارتباطات اجتماعي مطلق است يا عزلت و تفرّد؟ و آيا معاشرت (الفت) از نظر روايات حدي دارد يا وسيع است؟ و در چه مواردي اگر انسان عزلت گزيند بهتر است از اينكه در اجتماعي باشد؟ روايات فراواني در اين باب داريم كه تلاش شده با استفاده از روش «تحليل مضموني» به مطالعه آنها پرداخته و از ره‌آورد اين روش با ترسيم شبكه مضامين گسترده آنها، به فهمي دقيق‌تر از مراد معصومينعليهم‌السلام دست يابيم. با تجزيه و تحليل اطلاعات و داده‌هاي روايي در موضوع الفت و عزلت، مجموعاً 23 مضمون كليدي و مهم در باب روابط اجتماعي اشاره شده كه در دو دسته‌ي مطلق و نسبي طبقه‌بندي‌ مي‌شوند و يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد اساساً بحث افضليت الفت يا عزلت مطرح نيست، بلكه اصل بر آن است كه دين شخص حفظ گردد؛ چه از طريق الفت، و چه با عزلت نشيني.