اثربخشي مشاركت در فعاليت‌هاي گروهي ورزشي ـ تفريحي بر كيفيت زندگي بيماران زن اسكيزوفرني

The Effectiveness of Participation in Recreational-Sport Activities on Quality of Life in Women with Schizophrenia

مقدمه: بسياري از افرادي كه با بيماري رواني مزمني دست‌به‌گريبان هستند، بر نقش فعاليت‌هاي ورزشي در جنبه‌هاي بهبود وضعيت روان‌شناختي و مديريت علائم بيماري‌شان تأكيد دارند. بر اين اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسي آثار شركت در فعاليت‌هاي ورزشي ـ تفريحي بر كيفيت زندگي افراد با اختلال اسكيزوفرنيا شكل گرفت. روش كار: روش پژوهش نيمه‌آزمايشي است. جامعۀ آماري شامل كليۀ بيماران زن با اختلال اسكيزوفرنيا بود كه در بيمارستان روان‌پزشكي رازي شهر تهران در سال 1394 بستري بودند. از ميان آنها 24 نفر با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شده و به دو گروه (12 نفر آزمايش و 12 نفر كنترل) تقسيم شدند. ابزار پژوهش پرسش‌نامۀ كيفيت زندگي سازمان بهداشت جهاني بود كه 4 خرده‌مقياس سلامت اجتماعي، سلامت محيطي، سلامت روان و سلامت جسماني دارد. پس از اجراي پيش‌آزمون، آزمودني‌هاي گروه آزمايش 12 هفته و هر هفته 3 جلسه حضور در فعاليت‌هاي ورزشي ـ تفريحي گروهي را دريافت كردند. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از تحليل كوواريانس تك‌متغيري و چندمتغيري و نرم‌افزار SPSS نسخۀ 23 استفاده شد. يافته‌ها: با توجه به يافته‌هاي پژوهش ميان دو گروه در نمرۀ كل كيفيت زندگي اختلاف معناداري وجود داشت (0/001=sig و 91/82=F). همچنين نتيجۀ تحليل مانكواي گروه‌ها پس از حذف اثر پيش‌آزمون نشان مي‌دهد كه تفاوت معناداري بين ميانگين نمرات دو گروه آزمايش و كنترل در پس‌آزمونِ عامل سلامت جسماني (0/001=sig و 24/39=F)، در عامل سلامت رواني (0/001=sig و 27/24=F)، در عامل سلامت اجتماعي (0/001=sig و 59/63=F)و در نهايت در عامل سلامت محيط (0/001=sig و 80/81=F) وجود دارد. نتايج آشكار ساخت كه تغييرات ايجادشده به‌دليل اثربخشي برنامه‌هاي ورزشي ـ تفريحي در گروه آزمايش است. نتيجه‌گيري: حضور در فعاليت‌هاي ورزشي ـ تفريحي به افزايش كيفيت زندگي در افراد با اختلالات رواني مزمن منجر مي‌شود. همچنين حضور در فعاليت‌هاي ورزشي ـ تفريحي به ارتقاي سلامت رواني، جسماني، اجتماعي و محيطي آنها منتج مي‌شود. توصيه مي شود كه روان‌شناسان، كاردرمانگران و ساير متخصصان بهداشت روان كه در مراكز روان‌پزشكي كشور مشغول به كار هستند، از فعاليت‌هاي ورزشي ـ تفريحي براي ارتقاي سطح روان‌شناختي بيماران بهره بگيرند.

Introduction: A lot of people who suffer from psychological diseases declare how physical activities play a significant role in various aspects of quality of life. This study was aimed to investigate the effects of the participation of women with Schizophrenia in recreational and physical activities. Methods: Research design was Semi-experimental. The statistical society consisted of all women referred to Razi psychiatric hospital in 2015. Among them 24 were selected by purposive sampling and were divided into two groups (12 experimental and 12 control). Experimental group received 12 sessions of recreational physical activity, 3 times a week. Research instruments was Quality of Life Questionnaire which has four sub-scales of public health, environmental health, mental health and physical health and were performed pre-test and post-test. The data was analyzed using univariate and multivariate analysis of covariance and SPSS23. Results: According to the findings there was a significant difference between the two groups in the total score of quality of life (F=91.82, sig=0.001). Moreover, the significant difference has been indicated in sub-scales of questionnaire like; physical health (F=34.39, sig=0.001), mental health (F=27.24, sig=0.001), social health (F=59.63, sig=0.001), and environmental health (F=80.81, sig=0.001). Conclusion: The results showed that Participation in recreational sports activities, improves quality of life in people with chronic mental disorders. In Addition, participation in Physical - recreational activities leads to increased physical, mental, social and environmental health of these patients.