پيش بيني عواطف مثبت و منفي در زنان متقاضي جراحي زيبايي: نقش واكنش اطرافيان و خودارزيابي هاي دروني

The Causal Model of the Relationship between Perceived Social Support and Positive and Negative Affect in Women Applying for Cosmetic Surgery: Mediating Role of Core Self-Evaluations

زمينه و هدف در جوامع امروزي به دليل تاكيد بيش از حد بر زيبايي، توجه به ظاهر بدني خصوصا در زنان شكل افراطي به خود گرفته است؛ به طوري كه هر ساله صدها هزار نفر به طور خودخواسته اقدام به جراحي زيبايي مي كنند. گرايش به جراحي زيبايي در زنان مي تواند از متغيرهاي روانشناختي مختلفي تاثير پذيرفته و بر آنها اثر بگذارد؛ به گونه اي كه حالت رواني متقاضيان عمل جراحي، يا به بيان ديگر، وضعيت عاطفي آنان پيش از عمل جراحي به يك موضوع بسيار مهم در حوزه روانشناسي تبديل شده است. بر اين اساس، مطالعه حاضر با هدف بررسي مدل علي روابط ميان حمايت اجتماعي ادراك شده و عاطفه مثبت و منفي با توجه به نقش واسطه خودارزيابي هاي دروني در زنان متقاضي جراحي زيبايي انجام شد. مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصيفي با طرح همبستگي بود. جامعه آماري شامل زنان متقاضي جراحي زيبايي بود كه در 6 ماه نخست سال 1398 به بيمارستان حضرت فاطمه (س) شهر تهران مراجعه كردند. نمونه پژوهش نيز شامل 200 نفر از اين زنان متقاضي بود كه با روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند. براي سنجش، از مقياس عاطفه مثبت و منفي (واتسون، كلارك و تلگن، 1988)، مقياس حمايت اجتماعي ادراك شده (زيمت و همكارانش، 1988) و مقياس خودارزيابي هاي دروني (جاج و همكارانش، 1997) استفاده شد. داده ها با روش تحليل مسير در نرم افزار ليزرل مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها حمايت اجتماعي ادراك شده بر خودارزيابي هاي دروني تنها در ارتباط با زيرمقياس هاي حرمت خود (0/27=β)، خودكارآمدي عمومي (0/24=β) و منبع كنترل (0/22=β) اثر مستقيم و مثبت داشت (0/01>P)؛ با اين وجود، اثر مستقيم آن بر روان رنجورخويي (0/05- =β) معنادار نبود. حرمت خود بر عاطفه مثبت اثري مثبت داشت (0/46=، P<0/01)؛ اما بر عاطفه منفي اثرگذار نبود (0/14- =β). خودكارآمدي عمومي بر عاطفه مثبت (0/31=β) و منفي (0/23- =β) نيز اثر مستقيم داشت (0/01>P). منبع كنترل تنها بر عاطفه منفي زنان اثر مستقيم داشت (0/19- = 0/05> P) و روان رنجورخويي به طور مستقيم بر هر دو نوع عواطف مثبت (0/37- =β) و منفي (0/62=β) تاثير داشت (0/01>P). حمايت اجتماعي ادراك شده به واسطه خودارزيابي هاي دروني بر عاطفه مثبت (0/25 =β) و منفي (0/17- =β) اثر غيرمستقيم داشت (0/01> P). نتيجه گيري نظر به معنادار شدن اثرات غيرمستقيم، يافته ها از نقش ميانجي مهم خودارزيابي هاي دروني حكايت دارد. دريافت حمايت اجتماعي مي تواند منجر به فعال شدن خودارزيابي هاي دروني شده و به نوبه خود باعث كاهش عاطفه منفي و بهبود عاطفه مثبت مي گردد. اين امر به ويژه در خصوص زناني كه قصد جراحي زيبايي دارند، حايز نكات با اهميتي است.

Introduction & Objective In contemporary societies, because of high emphasis on beauty, attention to physical appearance especially in women has taken to extremes; accordingly, hundreds to thousands of people voluntarily undergo cosmetic surgery. Tendency to cosmetic surgery in women can be affected by various psychological variables and also affect them simultaneously. As such, psychological state of the applicants or their emotional state before surgery has become an important issue in the field of psychology. This study aimed to evaluate causal relationship between perceived social support and positive, negative affect in women applying for cosmetic surgery and also examine the mediating role of core self-evaluations. Materials & Methods This study was a descriptive correlational study. The statistical population included women applying for cosmetic surgery referred to Hazrat Fatemeh Hospital in Tehran during the first six months of 1398. Two hundred women who referred to cosmetic surgery centers in Tehran were selected via convenient sampling method. The Positive and Negative Affect Schedule (PANAS) (Watson, Clark, & Tellegen, 1988), perceived social support (Zimet et al., 1988), and Core self-evaluations (Judge, 1997) were used to collect the data. Then, the data was analyzed by path analysis in LISREL software. Results Direct effect of perceived social support on core self-evaluations was significant only in the light of self-esteem (= β 0.27), generalized self-efficacy (= β 0.24) and locus of control (= β 0.22) (P