مروري جامع بر نقش ميكروRNAها، روش‌هاي شناسايي و اندازه‌گيري، مكانيسم‌هاي اختلال بيان و كاربردهاي احتمالي در سطح بالين به عنوان ماركرهاي زيستي تشخيصي، پيش‌آگهي و درمان بيماران مبتلا به سرطان ريه

A review on microRNAs’ function, detection and evaluation methods, expression dysregulation mechanisms and possible applications in clinical phase as diagnostic, prognostic and therapeutic biomarkers of lung cancer patients

ميكروRNAها، RNAهاي كوتاه اندوژن تك‌رشته‌اي غيركدكننده‌ي پروتئين مي‌باشند كه اغلب به عنوان تنظيم كننده‌ي منفي بيان ژن، بعد از فرآيند رونويسي عمل مي‌كنند. اين مولكول‌ها به صورت فعال در فرآيندهاي مهم سلولي مشاركت كرده و در ايجاد بدخيمي‌هاي مختلف نظير سرطان ريه دخيل‌اند. سرطان ريه سلول‌هاي غيركوچك، با ماهيت هتروژن، بيش از 80% موارد سرطان ريه را شامل مي‌شود. اخيراً بررسي الگوي بيان RNAهاي تنظيمي غير كدكننده در بافت‌هاي سالم و بيمار مورد توجه قرار گرفته و نقش احتمالي ميكروRNAها در تنظيم بيان ژن پيشنهاد شده است. يافته‌هاي رو به افزايش اين مولكول‌ها را از نظر عملكرد در دو رده‌ي آنكومير و يا RNAهاي سركوبگر تومور معرفي مي‌نمايد. غربالگري گسترده‌ي ژنوم نشان داده است كه الگوي بيان ميكروRNAهاي خاص با پيامد سرطان ريه سلول‌هاي غيركوچك مرتبط مي‌باشد. از طرفي ارزيابي كمي بيان ژن نشان داده است كه ميكروRNAهاي داراي بيان بالا در بافت سالم، در تومورهاي ريه كاهش بيان يافتند كه نشانگر نقش احتمالي اين مولكول‌ها به عنوان "مهاركننده‌ي تومور" مي‌باشد. برعكس، گروه ديگر ميكروRNAها نيز كه در بافت تومور ريه با افزايش بيان شناسايي و به عنوان "آنكومير" معرفي شدند. دراين مقاله مروري قصد داريم به معرفي، ساخت و پردازش و اهميت ميكروRNAها در سلول‌هاي نرمال و بيمار، بافت سالم و بافت بدخيم ريه، مكانيسم‌هاي درگير در اختلال بيان، عملكرد، روش‌هاي شناسايي و در نهايت كاربرد اين مولكول‌ها به عنوان ماركر زيستي در سطح بالين بپردازيم

MicroRNAs are small endogenous single-stranded non-protein-coding RNAs that often act as negative gene regulators at post-transcriptional level. These molecules actively participate in a wide variety of cellular events, and are involved in pathogenesis of different malignancies, e.g. lung cancer. With a heterogeneous nature, non-small cell lung cancer comprises more than 80% of lung cancer cases. As of recent, expression profile of nonprotein- coding RNAs have been considered in various normal and morbid tissues, and possible roles of microRNAs in gene regulation have been speculated. Functionally, a growing body of evidence categorizes these molecules as “oncomiRs” and “tumor suppressive RNAs.” Through high through-put screening of genome, it has been demonstrated that the expression pattern of specific microRNAs is associated with the outcome of non-small cell lung cancer. Furthermore, quantitative gene expression assessment has revealed that microRNAs with a high expression level in the normal lung often become down-regulated in lung tumors, indicating their possible role as tumor suppressive microRNAs. On the contrary, another group of microRNAs was found to be upregulated in lung cancer tissues, hence, the name “oncomiR”. In this article, we will have a review on introduction, synthesis, and processing of microRNAs, and their importance in normal and abnormal cells, normal and cancerous lung tissue, and mechanisms involved in expression dysregulations, function, definition methods, and ultimately, application of these molecules as biomarker in clinic.