بررسي روابط بين صفات و تجزيه عليت عملكرد دانه ارقام گندم زمستانه تحت شرايط نرمال و تنش خشكي

Relationship among traits and path analysis for grain yield of winter wheat cultivars under normal and drought stress conditions

سودمندي هر برنامه اصلاحي با توجه به ميزان ارتباط بين عملكرد دانه با عوامل مؤثر بر آن تعيين مي شود. به همين منظور 25 رقم گندم زمستانه، در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 91-90 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد كرج در دو شرايط آبياري (آبياري نرمال و قطع آبياري بعد از مرحله سنبله دهي) كشت و مورد ارزيابي قرار گرفت. 17 صفت زراعي اندازه‌گيري و بررسي شد. ضرايب همبستگي ساده صفات، نشان‌دهنده رابطه مثبت و معني‌دار عملكرد دانه با صفات روز تا سنبله-دهي، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت در شرايط عدم تنش و صفات مرتبط با رسيدگي، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت و طول بيرون‌آمدگي پدانكل در شرايط تنش خشكي بود. نتايج حاصل از رگرسيون گام ‌به‌گام نيز ارتباط بين عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك را تأييد كرد. براي صفات وارد شده در مدل رگرسيوني گام‌ به‌گام تجزيه عليت انجام شد و در هر دو شرايط نرمال و تنش بيشترين اثر مستقيم بر روي عملكرد دانه، متعلق به عملكرد بيولوژيك، بود.

The usefulness of any corrective program is determined by the relationship between the grain yield and the factors affecting it. For this purpose, 25 winter wheat cultivars were planted and evaluated in a randomized complete block design with three replications in a field experiment at the Faculty of Agriculture, Karaj Azad University, Karaj, Iran under two irrigation conditions (normal irrigation and irrigation after the spike stage). 17 traits were measured and evaluated. Simple correlation coefficients of traits indicated a positive and significant correlation between grain yield and days to flowering, biological yield and harvest index in normal conditions, and traits related to rooting, biological yield, harvest index and peduncle outflow length in drought stress conditions. The results of stepwise regression confirmed the relation between grain yield and biological yield., path analysis was performed for the traits introduced in the stepwise regression model and in both normal and stress conditions the most direct effect on grain yield had belonged to biological yield.