كليدواژه :
متغيرهاي كلان اقتصادي , سياست بودجه‌اي , ماليات , الگوي خود توضيح با وقفه‌هاي گسترده (ARDL) , ايران
چكيده فارسي :
ماليات به دليل ماهيت اجباري و منظم بودن، مهمترين منبع درآمدي دولت در تامين مالي برنامه هاي توسعه از جمله تقويت زيرساختارهاي فيزيكي مي باشد، كه از اين منظر مسئله شناسايي عوامل تعيين كننده درآمد مالياتي داراي اهميت ويژه در هر اقتصادي است كه اقتصاد ايران نيز نمي تواند از اين اصل مستثني باشد. بر اين اساس و با توجه به نسبت پايين درآمد مالياتي به توليد ناخالص داخلي (GDP) در كشور، مطالعه حاضر تلاش كرده است تا با كمك الگوي خود توضيح با وقفه هاي گسترده (ARDL)، به بررسي نحوه اثرگذاري متغيرهاي كلان اقتصادي (رشد اقتصادي، تورم، نرخ ارز و آزادي تجاري) بر درآمدهاي مالياتي دولت در سالهاي بعد از پيروزي انقلاب (1357-1397) بپردازد. يافته هاي حاصل از برآورد الگوي بلندمدت اين تحقيق؛ منطبق بر ديدگاه هاي كالدور (1962)، تودارو (1969)، اوليورا – تانزي (1977) و تانزي (1989)؛ نشان مي دهد كه رشد اقتصادي، تورم، تغييرات نرخ ارز رسمي و نرخ شهرنشيني - به دليل عدم توسعه يافتگي اقتصاد ايران - اثر منفي بر درآمد مالياتي داشتهاند. همچنين، نتايج نشان ميدهند آزادي تجاري و سهم ارزش افزوده گروه خدمات از GDP اثر مثبت و معنادار و بيثباتي مالي اثر منفي و معنادار بر درآمد مالياتي داشته است. نهايتاً و بر اساس يافته هاي اين تحقيق، شواهدي دال بر اثرگذاري معنادار متغيرهاي نوسانات نرخ ارز، درآمدهاي نفتي دولت و سهم ارزش افزوده گروه هاي كشاورزي و صنايع و معادن از GDP، بر درآمد مالياتي مشاهده نشده است.
چكيده لاتين :
Taxation due to its mandatorily and regularity is the most important source of government revenue in financing development programs, including strengthening physical infrastructure. Accordingly, the issue of identifying the determinants of tax revenue is of particular importance in any economy that Iran's economy cannot excluded from this principle. Thus, this study investigates the effect of macroeconomic variables (economic growth, inflation, exchange rate and Openness) on government tax revenues using an Autoregressive Distributed Lag (ARDL) model in Iran during 1978-2018. The results from this study support the views of Calder (1962), Tudaro (1969), Olivera-Tanzi (1977), and Tanzi (1989) and show that economic growth, inflation, official exchange rate changes, and urbanization - Due to the underdevelopment of the Iran's economy - have a negative impact on tax revenue. Also, our findings indicate that Openness and share of services in GDP have a positive and significant effect and financial instability has a negative and significant effect on tax revenue. Finally, based on the findings of this study, there is no evidence that the variables of exchange rate fluctuations, government oil revenues and share of agricultural and industrial in GDP, have a significant impact on tax revenue.
