بررسي مقايسه‌اي ميزان استفاده كاربران كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه تهران از فهرست برگه‌اي و فهرست رايانه‌اي

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسي تطبيقي ميزان استفاده كاربران كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه تهران از فهرست برگه‌اي و فهرست رايانه ­اي است. روش پژوهش: نوع پژوهش از پيمايشي از نوع توصيفي است. جامعه پژوهش همه كاربران كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه تهران اعم از دانشجويان، كارمندان و اعضاي آزاد اين كتابخانه هستند. تعداد كاربران 58499 نفر بودند كه 382 نفر با استفاده از جدول مورگان با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده به عنوان حجم نمونه تعيين شد. ابزار گردآوري داده‌ها پرسش‌نامه‌اي محقق ساخته است كه روايي آن با استفاده از نظرهاي صاحب‌نظران تعيين شد و پايايي آن با محاسبه آلفاي كرونباخ0/838 است كه حاكي از پايايي مناسب پرسش‌نامه بود. در تجزيه و تحليل داده‌ها، از آمار توصيفي براي دسته‌بندي داده‌ها و از آمار استنباطي براي مقايسه يافته‌ها و آزمون فرضيه استفاده شد. ابزار تجزيه و تحليل نرم افزار SPSS نسخه 18 و صفحه گسترده Excel است. يافتهها: نتايح اين پژوهش نشان داد كه كاربران كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه تهران در سطحي بسيار اندك (با ميانگين 1/77) از فهرست برگه‌اي استفاده مي‌كنند و بالعكس. ميانگين 4/38 نشان داد كه در سطحي بسيار زياد از فهرست رايانه‌اي براي جست‌وجوي منابع مورد نظر خود استفاده مي‌كنند. از ميان عوامل مؤثر بر استفاده كاربران از فهرست برگه‌اي، شرايط خاص همانند قطع برق و يا خراب بودن سيستم الكترونيكي، با ميانگين 2/68 كه پايين‌تر از سطح متوسط بود، بيشترين تأثير را بر استفاده كاربران از فهرست برگه‌اي داشت. نتيجهگيري: در مقابل عواملي چون انعطاف‌پذير بودن ارائه و نمايش اطلاعات، برطرف كردن نياز فوري و آشنايي و مهارت كاربران در استفاده از رايانه بيشترين تأثير را بر استفاده آنان از فهرست رايانه‌اي داشت. فرضيه اين پژوهش دال بر بالاتر بودن ميزان استفاده كاربران كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه تهران از فهرست رايانه‌اي در قياس با فهرست برگه‌اي تأييد شد.

Purpose: The present research aims to have a comparative investigation of central library and documentation center of Tehran University users’ amount of usage of sheet list and computer list. Methodology: The present research is a descriptive survey. All users of central library and Documentation Center of Tehran University including students, clerks, and free members are study population. There were 58499 users of which 382 persons were determined using Morgan’s table through simple Random Sampling as sample size. Researcher designed a questionnaire to gather data, its validity has been determined through experts’ views and its reliability through calculation of Cronbach’s Alpha 0.838; it indicates the questionnaire’s proper reliability. Descriptive statistics has been used to categorize data and Inferential statistics to compare findings and hypothesis testing for data analysis. SPSS version 18 and Excel spreadsheet have been analysis tools. Findings: These research findings have shown that central library and documentation center of Tehran University users used sheet list at a very low level (average of 1.77); on the contrary, average of 4.38 has shown that users used computer list to find sources at a very high level. Among elements affecting users’ usage of sheet list, special cases such as power outages and deterioration of electronic systems with average of 2.68 lower than intermediate level, have had the highest influence on users’ usage of sheet list. Conclusion: In contrast, elements such as flexibility of presentation and information screening, elimination and satisfaction of emergent needs and users’ familiarity and skill in using computer have had the highest influence on their usage of computer list. This research’s hypothesis claiming the higher usage of users from computer list of central library and documentation center of Tehran University, in comparison with sheet list, has been confirmed and turned true.