تنوع خردزيستگاه و ارزش بوم‌شناسي درختان زيستگاهي در توده‌هاي راش شرقي

ارزيابي سطح تنوع و ارزش اكولوژيك زيستگاه‌هاي‌خرد، شاخصي براي ارزيابي تنوع زيستي در بوم‌سازگان‌هاي جنگلي است. اين پژوهش باهدف ارزيابي سطح تنوع و ارزش اكولوژيك زيستگاه‌هاي‌خرد در جنگل‌هاي راش در پارسل 435 طرح شيرقلاع در شرق استان گيلان انجام شد. به‌اين منظور، سه قطعه‌نمونه يك هكتاري انتخاب شد و در هر قطعه‌نمونه تمامي درختان زنده و خشك سرپا به‌منظور بررسي وجود هر يك از زيستگاه‌هاي‌خرد بررسي و مشخصه‌هاي آن‌ها شامل قطر برابرسينه، ارتفاع درخت، تعداد و نوع زيستگاه‌خرد ثبت شد. براي تحليل وضعيت تنوع زيستگاه‌هاي‌خرد، شاخص‌هاي تنوع آلفا، بتا و گاما، شاخص غناي مارگالف، شاخص‌هاي تنوع شانون-وينر و سيمپسون و شاخص يكنواختي پيلو محاسبه شد. درمجموع تعداد 147 زيستگاه‌خرد بر روي 87 درخت زيستگاهي (معادل 24.2 زيستگاه‌خرد به ازا هر يك‌صد اصله درخت سرپا) شناسايي شد. حفره‌هاي داركوب فراوان‌ترين و ميكروسويل، كمياب‌ترين زيستگاه‌خرد بودند. درختان داراي حفره شامل حفره‌هاي داركوب، حفره‌هاي روي تنه، حفره‌هاي شاخه‌هاي اصلي و حفره‌هاي روي گورچه بيش از نيمي از كل زيستگاه‌هاي‌خرد را به خود اختصاص دادند (53 درصد) كه اغلب بر روي درختان زنده (68.6 درصد) از گونه راش شرقي (77.3 درصد) مشاهده مي‌شوند. ميانگين تنوع آلفا، بتا و گاما به ترتيب 1.99، 5.63 و 11 به دست آمد. مقدار شاخص ارزش اكولوژيك زيستگاه، 13.2 محاسبه شد و فراوان‌ترين آن در كلاسه 10-20 سانتي‌متر مشاهده شد. در يك جمع‌بندي مي‌توان بيان كرد كه حفظ و نگهداري درختان زيستگاهي قطورتر از يك متر به‌منظور تأمين زيستگاه‌خرد و حفظ تنوع زيستي در جنگل‌ها توصيه مي‌شود.