بررسي جايگاه بيعت در گفتمان امام علي(ع)

پيش از اسلام، درمناسبات بين قبيله اي براي رفع مشكلات، پيمانهايي به صورت حلف و ولاء وجود داشت. پيامبر(ص) بيعت را جايگزين نمودكه در اسلام عهدي است الهي بين حاكم و محكوم و مردم ملزمند به تعهد ولو بدون منفعت مادي و نقض آن پيمان شكني است و سزاوار جزا.پژوهش پيش رو، درصدد طرح اين پرسش است كه: بيعت در گفتمان امام علي(ع) چه جايگاهي داشته است؟باتوجه به تطور بيعت در دوران جاهليت، زمان پيامبر و عصر خلفاي راشدين، در پاسخ مي توان گفت؛ امام علي(ع) به بازشناسي مفاهيم و مصاديق بيعت و احياء جايگاه آن بسان عهد نبوي پرداخت.دستاوردهاي پژوهش حاكي از آن است كه؛ بيعت در اسلام مقوله اي است سياسي و حاكميتي در همبستگي با عهد الهي، و با نمونه هاي پيش از اسلام، تنها مشترك لفظي است و نقش مشروعيت بخشي ندارد. از اين رو، با تحول بيعت در دوران خلفاي راشدين، امام علي(ع) از پذيرش بيعت مردمي سرباز زد و سپس با تعيين شروط رهبري الهي براي حكومت و احياي سنت نبوي آن را پذيرفت.