تحليلي بر تقابلات مرزي ايران و عثماني در زمان شاه صفي(1052-1038ق)؛ مطالعه موردي سقوط بغداد

حكومت صفويه از ابتداي شكل‌گيري بر سر حفظ مرزهاي غربي با حكومت عثماني درگير بود. با مرگ شاه‌عباس‌اول عثماني‌ها فرصت مناسبي براي حمله به مرزهاي مشترك با ايران را به دست آوردند و در اين بين مهمترين هدف آنها فتح بغداد بود. حكومت صفويه نيز در سالهاي اوليه حكومت شاه‌صفي به دليل حفظ شاكله سپاه دوره شاه‌عباس تا حدودي موفق به دفع حملات عثماني‌ها گرديد اما در پي بوجود آمدن رقابتهاي درباري كه حاصل آن حذف صاحبمنصبان دوره شاه‌عباس بود، سپاه ايران تضعيف گرديد و توانايي حفظ بغداد را از دست داد. همچنين طولاني شدن درگيريهاي نظامي با حكومت عثماني سبب خستگي نيروهاي نظامي و شاه صفوي شده كه اين عامل نيز در عدم تلاش جدي براي حفظ بغداد بي‌تاثير نبود. اين پژوهش با هدف واكاوي تقابلات مرزي ايران و عثماني در زمان شاه صفي و با تاكيد بر سقوط بغداد به انجام رسيده است. يافته‌ها نشان مي دهد كه: غلبه منافع شخصي بر منافع ملي در ميان صاحب منصبان، رقابتهاي شديد درباري در زمان شاه صفي كه تا حدودي خود شاه عامل آنها بود و بي تدبيري شاه و فرماندهان در اتخاذ تصميمات درست از مهمترين عوامل از دست رفتن بخشي از مرزهاي غربي، بويژه بغداد و عدم موفقيت شاه در حفظ مرزهاي زمان شاه‌عباس‌اول، مي‌باشند.روش تحقيق در اين پژوهش، تاريخي تحليلي و جمع‌آوري اطلاعات به روش كتابخانه‌اي انجام شده است. ابزار اصلي پژوهش استناد به منابع آن دوره مي‌باشد كه در نهايت بر پايه‌ي يافته‌هاي حاصل از منابع استنتاج، تبيين و تحليل به ‌عمل آمده است.