طراحي مدل و اولويت‌بندي ابعاد شايستگي مديران‌ حسابرسي داخلي: رويكرد تركيبي

حسابرسي داخلي نوعي فعاليت اطمينان بخشي و مشاوره‌اي مستقل و بي‌طرفانه است كه با رويكرد نظام‌مند به سازمان كمك مي‌كند تا به اهداف خود دست يابد و فرايندهاي مديريت ريسك، كنترل‌هاي داخلي و راهبري شركتي را بهبود بخشد. با توجه به اهميت روز افزون حسابرسي داخلي در سازمان‌ها و تغيير نقش حسابرسي داخلي، مهارت‌ها و شايستگي‌هاي جديد مرتبط با آن مورد نياز است. هدف پژوهش حاضر طراحي مدل و اولويت‌بندي ابعاد شايستگي مديران‌ حسابرسي داخلي با توجه به ويژگي‌هاي محيطي و شرايط حاكم بر حرفه حسابرسي داخلي در ايران مي‌باشد. در اين راستا از روش تحقيق تركيبي استفاده شده است. به عبارت ديگر، ابتدا جهت شناسايي شايستگي‌هاي مديران حسابرسي داخلي از روش كيفي نظريه‌پردازي داده بنياد استفاده شده است. به اين منظور از طريق مصاحبه هاي ساختار نيافته با 18 نفر از اساتيد دانشگاه و متخصصان فعال در حوزه حسابرسي داخلي در سال 1397 و 1398مدل شايستگي مديران حسابرسي داخلي ارائه گرديد. بر اساس اين مدل، مديران حسابرسي داخلي به منظور دستيابي به سطح مطلوب اثربخشي، بايد داراي مجموعه‌اي از شايستگي‌هاي فردي، فني، مديريتي و محيطي باشند. سپس در قسمت كمي تحقيق از طريق تحليل پرسشنامه‌هاي دريافت شده از متخصصان حسابرسي داخلي و با استفاده از آزمون فريدمن، ابعاد شايستگي مديران حسابرسي داخلي در شركت‌هاي كوچك، متوسط و بزرگ ايراني اولويت‌بندي گرديد. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه سه مولفه تجربه و سوابق كاري، تحصيلات دانشگاهي و تسلط بر مباحث حسابرسي داخلي و استانداردهاي آن در شركت‌هاي كوچك، متوسط و بزرگ ايراني از اولويت بالاتري نسبت به ساير ابعاد شايستگي مديران حسابرسي داخلي برخوردارند. به علاوه در شركت‌هاي بزرگ، شايستگي‌هاي فكري و تحليلي، تسلط بر مباحث مديريت ريسك، نظام راهبري، فناوري اطلاعات و چارچوب‌هاي كيفي نسبت به شركت‌هاي كوچك و متوسط از اولويت بيشتري برخوردار است كه مي‌تواند به دليل اندازه بزرگتر اين شركت‌ها و به تبع آن وجود چرخه‌ها و فرآيندهاي پيچيده عملياتي باشد.