بررسي تاريخي شست و شوي كعبه (با تأكيد بر عطرآگيني آن با گلاب قمصر كاشان)

كعبه معظمه از عصر نبوي با آب زمزم مورد شست‌وشو، تنظيف و بعد‌‌ها با گلاب معطر سازي مي‌شد و از حدود دو دهه پيش (سال 1372 شمسي)، كشور جمهوري اسلامي ايران اين توفيق را يافت كه با ارسال گلاب ناب قمصر كاشان به مكه مكرمه، شست‌وشوي كعبه و معطر سازي آن با اين محصول انجام شود. اين گلاب طي مراسم خاص و آيين ويژه‌اي همه‌ساله در ارديبهشت‌ماه گرفته ‌شده و به مقدار لازم (حدود 80 ليتر) گلاب ناب چند آتشه توسط چند نفر از گلكاران و گلابگيران شهر قمصر تهيه شده و تحويل بعثه مقام معظم رهبري مي‌شده است. سنت حسنه معطر سازي و شست‌وشوي خانه خدا با گلاب هر ساله دو بار در سال، آغاز ماه شعبان و ماه ذي حجه، صورت مي‌گيرد. در اين مراسم باشكوه و معنوي، خانه خدا پس از نماز صبح با گلاب ناب ايراني و آب زمزم شست‌وشو داده مي‌شود. نظر به اهميت و ضرورت اين موضوع كه افتخاري براي ايران اسلامي است و براي آشنايي با تاريخچه ارسال گلاب از ايران به مكه مكرمه، در اين مقاله پس از مباحث مقدماتي و پرداختن به تاريخچه ارسال گلاب ايراني، به موارد زير نيز پرداخته شده است: زمان گلابگيري، زمان فرآوري، مكان گلابگيري، گيرندگان گلاب ارسالي، مقدار گلاب ارسالي به مكه، در صد اسانس آن، دوآتشه بودن، باغات اختصاص داده شده به تهيه گلاب، اسناد ارسال گلاب، موقوفات براي تهيه گلاب ارسالي به مكه، كارخانه و دستگاه‌هاي گلابگيري، حمل كنندگان، ظروف گلاب ارسالي، زمان تنظيف با گلاب قمصر، تنظيف كنندگان كعبه و پيرامون آن، زمان تنظيف و معطر سازي و... برآيند تحقيق حاكي از آن است كه شست‌وشوي كعبه با گلاب ناب ايراني هرچند سابقه طولاني ندارد اما اين آيين در ربع قرن اخير براي ايرانيان مايه مباهات بوده است.