بازشناسي مفهوم خودمهارگري و كاركردهاي اجتماعي آن در قرآن

Recognizing the concept of self-control and its social functions in the Quran

مقدمه: كيفيت زندگي افراد از عوامل مختلفي تأثير مي‌پذيرد كه يكي از آنها وضعيت هاي ارتباطي است. روابط نامطلوب و ناكارآمد مي‌تواند سلامت جسمي، روحي، و رواني فرد را تحت تأثير قرار دهد. به همين علت داشتن رابطه مثبت با ديگران يكي از عناصر سلامت روانشناختي به شمار مي‌رود. روش‌ها:اين پژوهش توسعه‌اي و كاربردي بوده، به شيوه كيفي و به روش تحليلي توصيفي و با بهره‌گيري از آيات قرآن نگاشته شده است. يافته‌ها: مفهوم خود مهارگري با توجه به تعاريف و كاركردهاي آن با مفهوم تقوي در قرآن كريم مترادف است. با اين تفاوت كه انگيزه الهي در تقوي شرط است، اما در خودمهارگري انگيزه لحاظ نشده است. قرآن كريم بر خودمهارگري در سه حوزه فكر، هيجانات، و رفتار(گفتاري، شنيداري، ديداري) تأكيد دارد. و مهمترين كاركردهاي خودمهارگري در روابط اجتماعي را از طريق كنترل خشم، افزايش قوت و عزت نفس، پرورش و تقويت رفتارهاي فضيلت‌مندانه اخلاقي، و تنظيم هيجانات مي‌داند. مهمترين راهبردهاي افزايش توانايي خودمهارگري در قرآن كريم تعقل، تذكر، و صبر مي‌باشد. نتيجه‌گيري:از آنجا كه عواطف و احساسات و مديريت و كنترل مناسب آن نقش مهمي در روابط بين‌فردي و تعاملات اجتماعي ايفا مي‌كند، افزايش توانايي فرد در زمينه خودمهارگري از طرق مختلف مي‌تواند باعث افزايش، گسترش، و بهبود روابط اجتماعي گردد.

Introduction: People's quality of life is influenced by various factors, one of which is communication status. Undesirable and inefficient relationships can affect one's physical, spiritual, and mental health. For this reason, having a positive relationship with others is one of the elements of psychological health. Methods: This is a developmentaland applied research. It has been written in a qualitative and descriptive-analytical method using Quranic verses. Results: The concept of self-control according to its definitions and functions is synonymous with the concept of virtue in the Holy Quran. Although divine motivation is a condition of virtue, it is not included in motivated self-control. The Holy Quran emphasizes self-control in three areas of thought, emotions, and behavior (speech, hearing, and visualization). an‎d he considers the most important functions of self-control in social relationships through controlling anger, enhancing self-esteem, nurturing and reinforcing virtuous ethical behaviors, and regulating emotions. The most important strategies to increase self-control ability in the Holy Quran are reasoning, admonition, and patience. Conclusion: Since emotions and proper management and control play an important role in interpersonal relationships and social interactions, increasing one's ability to self-control in various ways can increase, enhance, and improve social relationships.