حمايت از حريم خصوصي بيماران از منظر فقه و حقوق موضوعه

Protecting patients' privacy from the point of view of jurisprudence and subject matter

زمينه و هدف: حريم خصوصي از ارزش هاي مهمي است كه تمام جوامع بشري به آن اهميت مي‌دهند. با گسترش فناوري اطلاعات و سهولت نقض حقّ حريم خصوصي داشتن، در كنار شخصي‌تر شدن زندگي افراد، اهميت حفظ حريم خصوصي نيز بيشتر شده است . حفظ حريم خصوصي در فضاهاي مختلف، طيف وسيعي از رفتارها را در برمي‌گيرد. در حوزه ارائه خدمات پزشكي نيز به واسطۀ اين‌كه دست‌اندركاران امر مراقبت و درمان با افراد و حريم خصوصي آن‌ها در ارتباط هستند، مفهوم حريم خصوصي اهميت ويژه‌اي پيدا مي‌كند به گونه‌اي كه عدم رعايت آن، سبب بروز چالش‌هايي ميان بيماران و پزشكان و پرستاران شده است. برخي از اين چالش‌ها ناشي از كمبود فضاهاي فيزيكي و پرسنل موردنياز و... بوده كه نتيجه آن ايجاد نارضايتي براي مراجعان و نهايتاً اخلال در فرآيند درمان است. هدف اين نوشتار تبيين حمايت‌هاي فقهي و حقوقي از حريم خصوصي بيماران است. مواد و روشها: منابع مورد استفاده در اين پژوهش منابع كتابخانه اي در حوزه فقه اماميه، كتب روايي و متون قانوني مرتبط به اين موضوع است كه با روش كيفي و به توصيف و تحليل اين متون پرداخت شده است؛ علاوه بر اين مشاهدات ميداني دست‌اندركاران امور درماني نيز در تبيين اهميت موضوع مورد اشاره قرار گرفته است. نتيجه: از بررسي كتب فقهي چنين برمي‌آيد كه در مباحث مختلف به بحث حريم خصوصي و وجوب حفظ آن اشاره شده است از جمله عدم جواز تجسس ، عدم جواز استراق سمع و ... . قانونگذار جمهوري اسلامي ايران نيز به صورت ناقص و پراكنده از مصاديق حريم خصوصي در قانون اساسي، قانون آيين دادرسي كيفري، قانون مجازات اسلامي و برخي آيين‌نامه‌ها و مصوبات پراكنده حمايت هايي نموده است.

Privacy is one of the important values that all human societies care about. With the advent of information technology, the importance and ease of infringing this right has become more important as well as the privacy of individuals. Privacy in different environments encompasses a wide range of behaviors. The concept of privacy is of particular importance in the field of medical services as well as the care and treatment of individuals and their privacy. Failure to respect this privacy has created challenges for patients, physicians and nurses. Some of these challenges are due to the lack of physical space and personnel needed and so on which result in dissatisfaction for clients and ultimately disruption to the treatment process. Regarding the importance of the subject, this article aims to investigate the legal and legal protections of patients' privacy to library resources and field observations by health practitioners. What ilds remarkable as a result of this research is that in the jurisprudence books, the issue of privacy and the necessity of preserving it has been mentioned in various debates, and this law has been considered as an important value in the laws of different subjects.