بهره‌مندي از مزاياي اشتغال در مشاغل سخت و زيان‌آور در رويه قضايي ديوان عدالت اداري

در بيشتر نظام‌هاي حقوقي؛ شاغلين مشاغل سخت و زيان‌آور، از قوانين بازنشستگي مطلوبي مانند بازنشستگي پيش از موعد (قبل از سن قانوني بازنشستگي) بهره مند مي شوند. در نظام حقوقي ايران با مطالعه رويه قضايي ديوان عدالت اداري، رژيم حقوقي حاكم بر بهره‌مندي از مزاياي اشتغال در مشاغل سخت و زيان‌آور به تفكيك مشمولين قانون كار و كاركنان دولت قابل مطالعه و بررسي است. مطابق ماده واحده قانون »نحوه بازنشستگي جانبازان، معلولين و شاغلين مشاغل سخت و زيان‌آور « و آيين‌نامه اجرايي آن، تشخيص سخت و زيان‌آور بودن مشاغل كاركنان دولت بر عهدۀ شوراي امور اداري و استخدامي كشور مي‌باشد كه پس از تاييد شورا، به هيات دولت براي تصويب و تاييد نهايي ارجاع مي‌‌شود. كارگران مشمول قانون كار نيز مطابق تبصره 2 ماده 76 قانون تأمين اجتماعي از مزاياي اشتغال در مشاغل سخت و زيان‌آور بهره‌مند مي‌شوند؛ بدين صورت كه پس از تأييد و احراز سخت و زيان‌آور بودن توسط كميته‌هاي بدوي و تجديدنظر استاني تطبيق مشاغل سخت و زيان‌آور كه با اندازه‌گيري و سنجش درجۀ آلايندگي محيط كار كارگران صورت مي‌گيرد؛ در صورتي كه سازمان تأمين اجتماعي، اشتغال كارگر در مشاغل ادعايي مورد تأييد كميته تطبيق مشاغل سخت و زيان‌آور را تأييد نمايد، با پرداخت 4 درصد حق بيمه مشاغل سخت و زيان‌آور توسط كارفرما، كارگران مي‌توانند از مزاياي اشتغال در مشاغل سخت و زيان‌آور بهره‌مند شوند؛ همچنين مطابق تبصره الحاقي به ماده 14 قانون كار و استفساريه آن، ايام حضور داوطلبانه و خدمت وظيفه در جبهه نيز به عنوان سابقه اشتغال در مشاغل سخت و زيان‌آور منظور مي‌شود.