اثر سنجي مشخصات ظاهري عابران پياده بر احتمال وقوع تصادف در راه‌هاي جداشده برون‌شهري

ايمني تردد مهم‌ترين معيار در طراحي مهندسي راه‌هاي برون‌شهري است. آمار تصادفات جاده‌اي در سال‌هاي اخير نشان از قابل‌توجه بودن تصادفات عابران پياده دارد. از ديدگاه ايمني، رانندگان بايد به ميزان كافي فرصت براي درك خطراتي نظير عابران و انجام واكنش داشته و اين خطرات از فاصله‌اي دور‌تر از فاصله ديد توقف حداقل، قابل رؤيت باشند. اما در صورتي كه ويژگي‌هاي هندسي و فيزيكي و چيدمان حاشيه راه، ديد راننده را مسدود ننمايد، ميزان بازه زماني مذكور به ويژگي‌هاي انساني راننده و مشخصات عابر در راه وابسته است. ازجمله اهم مشخصات ظاهري عابران پياده مي‌توان به رنگ و ثابت يا متحرك بودن آن اشاره كرد. در اين پژوهش با انتخاب متغيرهايي كه مشخصات ظاهري عابر را نشان مي‌دهند مدل احتمال وقوع تصادف پرداخت شده و نحوه اثرگذاري ويژگي‌هاي عابر بر احتمال وقوع تصادف و نحوه‌ي اندركنش اين خصوصيات با ساير متغيرها بررسي شد. در اين مطالعه استفاده از دستگاه شبيه‌ساز رانندگي در راستاي فراهم كردن شرايط كنترل شده آزمايشگاهي انجام شد. با انتخاب تصادفي 80 نفر آزمون‌دهنده از بين افراد دارنده گواهي‌نامه بالاي 18 سال و شبيه‌سازي مسيري مستقيم با منظري دشتي آزمايش انجام شد. در اين مسير ديد راننده مسدود نبود. رانندگان در اين مسير به‌طور ميانگين 14 مواجهه با خطر داشته كه شامل تعدادي عابر با پوشش سياه يا سفيد در حال عبور از عرض معبر و تعدادي سنگ با رنگ‌هاي تيره و روشن جهت مقايسه اثر تحرك عابران ورنگ بود. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش، سرعت تردد موجب افزايش احتمال تصادف و تعداد مواجهات پيشين راننده با خطرات سبب كاهش احتمال وقوع تصادفات مي‌شود اما ميزان اين اثرات اندك است (به ترتيب %0.2 و %0.7). همچنين، احتمال وقوع تصادف با عابران با رنگ پوشش تيره و مشكي در شب به ميزان 25% بيشتر و در روز به ميزان 2% كمتر از احتمال وقوع تصادف با عابران با رنگ پوشش سفيد است. احتمال برخورد با عابر به دليل متحرك بودن آن نسبت به يك شي ثابت حدود 11 درصد كمتر است.