پايداري عملكرد و اجزاي عملكرد ژنوتيپ هاي گندم نان با استفاده از روش‌ AMMI

اهداف: معرفي ارقام پرمحصول و پايدار از نظر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه براي شرايط آب و هوايي مختلف از اهداف مهم اين پژوهش مي باشد.   مواد و روش ها: به منظور بررسي پايداري عملكرد و اجزاي عملكرد، 20 ژنوتيپ گندم نان بهاره در پنج محيط مختلف با دو تكرار در  قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سال هاي زراعي 1393-1390 به مدت سه سال در ايستگاه تحقيقات كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز و ميانه مورد مطالعه قرار گرفتند.   يافته ها: با توجه به معني دار بودن اثرمتقابل ژنوتيپ × محيط، تجزيه پايداري براي عملكرد و اجزاي عملكرد به روش (Additive Main effects and Multiplicative Interaction) AMMI انجام گرفت. بررسي پايداري با استفاده از روش AMMI  نشان داد از نظر وزن هزاردانه ژنوتيپ N754 و در رده هاي بعدي شماره هاي N755، N7517 و  N751 به عنوان ژنوتيپ هاي پايدار محسوب مي شوند. در تعداد دانه سنبله، ژنوتيپ هاي شماره N756 و N754 و در رده هاي بعدي N751، N759 و  N7514 به عنوان ژنوتيپ هاي پايدار محسوب مي شوند. از نظر تعداد سنبله در مترمربع، ژنوتيپ هاي شماره N756 و N7516 و در رده بعدي شماره هاي N751 و N755  به عنوان ژنوتيپ هاي پايدار محسوب مي شوند. در عملكرد دانه، ژنوتيپ هاي شماره N756  و در رده بعدي  N755، N751 و  N7517 به عنوان ژنوتيپ هاي پايدار محسوب شدند.   نتيجه گيري: براساس نتايج حاصله از پايداري AMMI، ژنوتيپ هاي N751 (Tajan)،N755 (Yang87158) و N756 (Rayan 89) از نظر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد با 5.623، 6.475 و 4.083 تن در هكتار پايدار محسوب شده و با داشتن عملكرد بيشتر از ميانگين كل، قابل توصيه جهت استفاده در برنامه هاي به نژادي گندم به عنوان يكي از والدين پرمحصول و پايدار در برنامه تلاقي ها و يا معرفي به زراعين منطقه جهت كشت بهاره در مناطق سرد استان آذربايجان شرقي  و استان هاي همجوار با اقليم مشابه مي باشد.