اثر توأم رژيم هاي آبياري و كود نيتروژن بر تغييرات رطوبتي خاك و عملكرد ذرت دانه اي با سامانه آبياري قطره اي تيپ

پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير رژيم هاي آبياري قطره اي و سطوح مختلف كود نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت دانه اي (SC 704) و تغييرات رطوبت خاك در استان كرمان طي سال هاي زراعي 1393-1391 انجام گرديد. طرح آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي شامل سه تيمار اصلي رژيم هاي آبياري (I1=100، I2=80 و I3= 60%ETc) و پنج تيمار فرعي سطح كود نيتروژنه N1 = 0)، N2= 50، N3= 100، N4= 150 و N5= 200 كيلوگرم بر هكتار) اجرا شد. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان عملكرد (8.85 تن در هكتار) به تيمار I1 اختصاص يافت. كاربرد نيتروژن بيش از اندازه تأثير منفي در عملكرد دانه ذرت داشت. مصرف بيشتركود نيتروژن موجب طولاني شدن دوره رشد رويشي، افزايش شاخ و برگ گياه و متعاقب آن موجب افزايش عملكرد بيولوژيك گياه مي شود و اين امر مـي توانـد موجـب كـاهش عملكرد دانه ذرت گردد. همچنين در خاك‌هايي كه كمبود نيتروژن دارند با افزودن نيتروژن عملكرد دانه ذرت افزايش مي‌يابد ولي پس از رسيدن به حداكثر عملكرد افزودن نيتروژن تاثيري نداشته و باعث كاهش عملكرد مي‌شود. اثرات متقابل تيمار ها نشان داد كه تيمارهاي I1N4 بيشترين (10.6 تن در هكتار) و تيمار I3N1 كمترين (1.24 تن در هكتار) عملكرد دانه ذرت را داشتند. بيشترين و كمترين اجزاي عملكرد ذرت به ترتيب در تيمارهاي I1N4 و I3N5 مشاهده شد. بيشترين ميزان كارايي مصرف آب (1.268 كيلوگرم بر متر مكعب) در تيمار I2N4 و كمترين آن (0.068 كيلوگرم بر متر مكعب) در تيمار I3N1 بدست آمد. رطوبت باقي مانده در خاك با كاهش مقدار آب آبياري و كود نيتروژن در 20 روز پس از كشت كاهش يافت. در 45 روز بعد از كاشت و در عمق 100 سانتي‌متري، رطوبت باقي مانده در خاك براي تيمار هاي I1، I2 و I3 به كمتر از نقطه پژمردگي دائم رسيدند. نتايج حاصل از اين پژوهش اين مهم را به ما نشان مي دهد كه تحت شرايط تنش آبي، امكان دسترسي به ميزان عملكرد و كارايي مصرف آب بيشتر محصول به همراه شرايط رطوبتي مساعد و مطلوب، با اعمال ميزان مناسب سطوح كودي امكان پذير است و و تيمار I2N4 مي تواند گزينه كاربردي مناسبي باشد.