تبيين و تحليلي از ميزان توجه دولتمردان تيموري به حج و حرمين شريفين

مكه مكرمه و مدينه منوره (حرمين شريفين)، به عنوان كانون هاي معنوي و مشروعيت زاي مسلمانان، هميشه مورد توجه خاص دستگاه خلافت و حكومت هاي دست نشانده آن و دولتهاي مقتدر بوده است. اين دولت ها تلاش مضاعفي براي اعمال نفوذ در حرمين و سيادت بر آن - با به كارگيري ابزارهاي مختلف مانند كمكهاي مالي به اميران حرمين و انجام اقدامات رفاهي براي حجاج و زائران مرقد نبوي - داشته اند. تيموريان نيز به رغم ناپايداري حكومتشان و همچنين دل مشغولي هاي ديگر، نسبت به حج و حرمين شريفين بي تفاوت نبودند. تيمور و شاهرخ، از ميان اميران تيموري، اهتمام بيشتري به اين كانون هاي ديني داشتند. البته سيادت دولت مماليك پر حرمين شريفين ، كه نفوذ ديگر دولت ها را در حرمين برنمي تافت، از عوامل مؤثر و مانعي بر مناسبات تيموريان با حرمين شريفين بود. اين نوشتار درصدد پاسخگويي به اين سؤال است كه تيموريان به چه ميزاني به حج و حرمين شريفين توجه داشتند؟ فرضيه مقاله آن است كه تيموريان، در مقايسه با ديگر دولت هاي قدرتمند در ايران توجه چنداني به حرمين نداشتند. برآيند تحقيق حاكي از آن است كه از ميان امراي تيموري، مؤسس اين سلسله، يعني تيمور و شاهرخ، نسبت به امنيت مدير حج و ارسال برخي اوقاف و صدقات با اقداماتي مانند ارسال جامه به كعبه دغدغه داشتند و ديگر امراي تيموري، به دليل وجود دولتهاي حائل و رقابت و اختلافات داخلي و حملات خارجي، فرصت پرداختن به حج و حرمين را نيافتند.