شناسايي عوامل تاب آوري در مادران كودكان داراي اختلال بيش فعالي- نقص توجه (ADHD): يك پژوهش كيفي

Identifying the Factors of Resilience in Mothers Having Children with Attention-Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD): A Qualitative Research

زمينه و هدف: زندگي با كودكان ADHD در خانواده، مسائل و مشكلات خاصي را براي مادران ايجاد مي كند. صرف نظر از اثرات مثبت و منفي داشتن فرزند داراي اختلال ADHD، اين سؤال وجود دارد كه چرا برخي از مادران كودكان داراي اختلال بيش فعالي موفق اند و عملكرد بسيار خوبي دارند اما برخي ديگر از آن ها ناموفق اند؟ از اين رو هدف پژوهش حاضر شناسايي عوامل تاب آوري در مادران كودكان داراي اختلال ADHD مي باشد. روش بررسي: اين پژوهش كيفي، و بر پايه تحليل محتوا است. 23 مادر كه تجربه تاب آوري داشته اند با روش نمونه گيري هدفمند از طريق مصاحبه نيمه ساختار يافته تا رسيدن داده ها به اشباع كامل انتخاب شدند. يافته ها: تحليل داده ها منجر به چهار طبقه اصلي و دوازده طبقه فرعي شد. طبقه عوامل فردي و روانشناختي شامل زير طبقات احساس خود، خودكارآمدي، احساس هدفمندي، مهارت حل مسئله و عوامل نگرشي؛ طبقه عوامل خانوادگي شامل حمايت همسر و حمايت ساير اعضاي خانواده؛ طبقه عوامل اجتماعي شامل مهارت بين فردي، حمايت اجتماعي و آگاهي اجتماعي؛ و طبقه عوامل و نيروهاي معنوي شامل اعتقادات مذهبي و توصيه هاي اسلامي بوده است. نتيجه گيري: اين مطالعه براي اين كه مادران كودكان داراي اختلال ADHD بتوانند تاب آور شوند، بايد ابتدا عوامل تاب آوري شناسايي و سپس تحت برنامه آموزش متناسب قرار گيرند تا مهارتهاي لازم را كسب كنند. به همين دليل عوامل موثر بر تاب آوري مادران كودكان داراي اختلال ADHD مورد بحث قرار گرفته است. بحث تفصيلي پيرامون نتايج و توصيه هاي پژوهشي و مداخله اي در متن مقاله آورده شده است.

Background and purpose: living with ADHD children makes problems and difficulties for mothers. Regardless of the positive and negative effects of having a child with ADHD, there is the question of why some mothers of children with ADHD are successful and perform well, but others are unsuccessful, have very poor performance, and have problems with and face various problems? Therefore, the aim of this study was to identify resilience factors in mothers of children with ADHD. Methods: This research is qualitative and based on content analysis. The twenty-three mothers who experienced resilience were selected by targeted sampling through semi-structured interviews to complete saturation data. Results: Data analysis led to four main categories and twelve subcategories. Individual and psychological factors include subcategories of self-esteem, self-efficacy, sense of purposefulness, problem-solving skills, and attitude factors; the family factors class includes spouse support and support from other family members; class of social factors including interpersonal skills, social support and social awareness; and the category of spiritual factors and forces including religious beliefs and Islamic advice. Conclusion: this study shows that in order to make the mothers of children with ADHD resilient, the resilience factors must first be identified and then should be taught according to an appropriate education program to help them acquire the necessary skills. For this reason, the factors affecting the resilience of mothers of children with ADHD have been discussed. A detailed discussion of the results and research and intervention recommendations is given in the text of the article.