تحليل فقهي ـ اقتصادي قيمت و قيمت‎گذاري (تسعير) با تكيه بر ديدگاه علامه حلي

يكي از مهم‌ترين مسائل پيش روي اقتصاد اسلامي، عادلانه بودن نظام قيمت‌گذاري است. آيا مكانيسم قيمت‌گذاري بازاري عادلانه است؟ در اين مقاله با استفاده از روش توصيفي و تحليل فقهي-اقتصادي به بررسي ملاك و مصاديق قيمت عادلانه از ديدگاه فقه اسلامي با تكيه بر ديدگاه علامه حلي(ره) مي‌پردازيم. در اين پژوهش سعي شده است با رجوع به تراث مكتب تشيع با تمركز بر ديدگاه‌هاي علامه حلي در خصوص مقوله مهم قيمت‌گذاري و حدود و قلمرو مداخله دولت اسلامي در بازار بصيرت‌هايي استنتاج شود. در اين راستا اين سوال مطرح است كه آيا قيمت بازاري قيمتي عادلانه است؟ يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه از ديد علامه حلي، قيمت رايج بازار همواره عادلانه تلقي نمي‌شود. همچنين ايشان مصاديق غيربازاري نيز براي قيمت عادلانه مطرح مي‌كنند كه شامل قيمت‌هاي قانوني مقرر شده بوسيلة مراجع قانوني (اصناف و محتسب و همچنين برآوردكننده (مقوّم) عادل و خِبره) مي‌شود. از ديدگاه پاره‌اي از فقها از جمله علامه حلي در صورت اجحاف صاحب كالا در تعيين قيمت، حاكم شرع مي‌تواند قيمت خاصي را تعيين كند.