كيفيت نقش‌آفريني مردم در تأمين اجتماعي بررسي تطبيقي دو مكتب اقتصاد اسلامي و اقتصاد سرمايه داري

تأمين اجتماعي و چگونگي رفع نياز نيازمندان جامعه از جمله مسائل پيش‌روي مكاتب اقتصادي است. ديدگاه‌هاي متداول امروزي تأمين اجتماعي كه تا حد زيادي برآمده از مكتب اقتصاد سرمايه‌داري است، عليرغم آثار مثبتش، دچار ضعف‌هاي جدي است. در مقابل، تأمين اجتماعي در مكتب اقتصاد اسلامي به واسطه بهره‌مندي از ويژگي‌هايي همچون مردم‌محوري با اين مشكلات روبرو نيست. در اين مقاله با استفاده از روش تحليلي-توصيفي به بررسي جايگاه مردم در الگوي تأمين اجتماعي در رويكرد اسلامي مي‌پردازيم. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه اسلام تأمين اجتماعي را در سه سطح «توانمندسازي فردي، خانوادگي و منطقه‌اي»، «تكافل اجتماعي» و «تضامن دولتي» دنبال مي‌كند. نقش‌آفريني مردم نسبت به دولت تقدم رتبي دارد. بر اين اساس، در شرايطي كه مردم قادر به رفع فقر ‌باشند، راهكارهاي دولتي و متمركز توصيه نمي‌شود. رويكرد اسلامي در تأمين اجتماعي ما را به تقويت جايگاه مردم و تكافل اجتماعي در 6 لايه خانواده، عشيره، همسايگان، دوستان، امت اسلامي و حكومت اسلامي رهنمون مي‌سازد. درصورتي‌كه هريك از اين لايه‌ها پاسخگوي نياز فقرا نبود، در انتها دولت نقش نهايي را بر عهده مي‌گيرد.